همه چیز در مورد گیاه لوبیا چشم بلبلی
لوبیا چشم بلبلی از نظر خانواده گیاهی نزدیک به لوبیا است. گیاهی است یکساله مختص مناطق گرمسیر. ساقه آن قائم و افراشته، برگ‌های آن مرکب به طول حدود ۱۵ سانتی‌متر، برگچه‌های آن نازک، بیضی، نوک تیز و دارای بریدگی است.
گیاه لوبیا چشم بلبلی
لوبیا چشم بلبلی با نام علمی Vigna unguiculata، که منشا اولیه آن کشور نیجریه می‌باشد. ۴۰۰۰ سال پیش از آفریقا به اروپا وارد شد و امروزه در سراسر جهان کشت می‌گردد.
اهمیت لوبیا چشم بلبلی
این لوبیا زود پخته می‌شود. در زمان کشت به عنوان یک گیاه پوششی خاک را از فرسایش حفظ کرده. و علفهای هرز را کنترل می‌کند. به عنوان علوفه و هم کود سبز هم قابل استفاده می‌باشد. علوفه چشم بلبلی کیفیت زیادی دارد. دانه های این لوبیا مقدار ۵۶ تا ۶۶ درصد کربوهیدرات، ۲۲ تا ۲۴ درصد پروتئین و ۶ درصد فیبر دارند.
مطالب مرتبط:
همه چیز در مورد گیاه لوبیا سبز
مشخصات ظاهری گیاه چشم بلبلی
لوبیا چشم بلبلی گیاهی یکساله ی علفی، معمولا روز کوتاه هستند. ساقه های آن از نوع ایستاده تا رونده می‌باشد.
ریشه
ریشه لوبیا ۶۰ تا ۸۰ سانتی متر طول دارد. که طویل شدن ریشه تا زمان گلدهی هم ادامه دارد. ریشه دارای گره‌های تثبیت کننده نیتروژن هوا می‌باشد.
ساقه
ساقه لوبیا چشم بلبلی ۶۰ تا ۱۸۰ سانت طول دارد. به رنگ سبز یا قهوه ای است. و ممکن است به شکل ایستاده یا خزنده باشد.
گل
در هر ساقه ۸ تا ۱۰ گل به وجود می آید. گل ها به رنگ های سفید تا کرم و صورتی هستند.
غلاف
غلاف استوانه ای یا کمی پهن بوده، به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر بوده و هر غلاف ۱۰ تا ۱۵ عدد بذر تولید می‌کند.
بذر
شکل بذر قلوه ای ، لوله ای یا بیضوی بوده و سطح ان ممکن است صاف یا چروکیده بلشد .رنگ پوسته در ارقام مختلف می‌توا‌ند، زرد، کرم، سفید، قهوه ای و سیاه باشد.
نیازهای محیطی گیاه چشم بلبلی
از گیاهان گرمسیری است و هوای گرم را بهتر تحمل می‌کند. ولی در خاک خشک محصول کاهش می‌یابد.
حداقل دمای رشد لوبیا چشم بلبلی ۱۸ درجه سانتی‌گراد و دمای مناسب دوران رشد آن ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. در دمای ۲۴ درجه سانتی‌گراد رشد مناسبی دارد.
در شرایط نیم سایه بین درختان یا در کشت به همراه ذرت، ارزن و سویا محصول خوبی تولید می‌کند.
تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه ها عملکرد دانه را ۳۰ درصد کاهش می‌دهد.
خاک مناسب برای کاشت
خاک شنی تا لومی رسی و دارای زهکشی با اسیدیته ۶ تا ۷.۵ برای رشد این گیاه مناسب است. آستانه تحمل EC ( شوری) آب آبیاری و خاک ۱.۳ دسی زیمنس باشد.
تهیه زمین کشت لوبیا چشم بلبلی
ابتدا دیسک سنگین و بعد برای خرد کردن کلوخه‌ها یک دیسک سبک زده می‌شود. و به دنبال آن ماله کشی و تسطیح انجام می‌گردد.
قبل از کاشت برای کنترل علفهای هرز از علف کش عمومی ترفلان به میزان ۲ لیتر در هکتار در خاک استفاده می‌شود که باید تا عمق ۵ تا ۱۰ سانتی متر با خاک مخلوط گردد.
فاصه کشت بین ردیف‌های کشت در لوبیا چشم بلبلی 150 تا ۱۸۰ سانتی‌متر به شکل سنتی و ۷۵ سانتی‌متر در کشت مکانیزه می‌باشد.
کود دهی لوبیا چشم بلبلی
کودهای ازته
با توجه به این که این محصول نیتروژن هوا را تثبیت می‌کند. به کود ازته کمتری نیاز دارد. با این وجود بهتر است بذر با مقداری باکتری ریزوبیوم تلقیح شود و از ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار به شکل شروع کنند یا استارتر استفاده گردد. همچنین مقدار ۲۵ کیلوگرم کود اوره سرک بعد از گلدهی به گیاه داده شود.
کودهای فسفر و پتاسیم
میزان ۱۰۰ کیلوگرم سوپرفسفات تریپل و ۱۰۰ کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار قبل از کشت به همراه کود ازته که گفته شد استفاده گردد.
روش کاشت
لوبیا چشم بلبلی روی پشته‌هایی با فاصله ۷۵ سانتی‌متر و فاصله بین بوته ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر به شکل جوی و پشته کاشته می‌شود. البته با پلانتر کاشت پنوماتیک با دقت و سرعت بیشتری انجام می‌گردد.
در روش کاشت سنتی همانطور که قبلا گفته شد فاصله بین ردیف‌ها ۱۵۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر و فاصله بین بوته‌ها ۲۰ سانتی‌متر است.
مقدار بذر مورد نیاز برای کشت لوبیا چشم بلبلی 10 تا ۱۵ کیلوگرم در هکتار می‌باشد. و مدت زمان برای جوانه زنی تقریبا ۴ روز می‌باشد.
تاریخ کشت
تاریخ کشت تابستانه که بیشتر در نواحی مانند شمال خوزستان است اواسط تیرماه و در مناطقی مانند جنوب خوزستان اوایل تا اواسط مرداد می‌باشد.
کشت بهاره که زیر پلاستیک انجام می‌شود در مناطقی مانند خوزستان در اواسط دی ماه شروع شده و در فروردین ماه با رفع سرما پلاستیک برداشته می‌شود.
آبیاری
مهم ترین نوبت آبیاری، آبیاری اول و زمان پر شدن دانه‌ها می‌باشد. در این زمان نباید تنش های خشکی اتفاق بیفتد.
مبارزه با علفهای هرز لوبیا چشم بلبلی
قبل از کاشت برای کنترل علفهای هرز از علف کش عمومی ترفلانبه میزان ۲ لیتر در هکتار در خاک استفاده می‌شود که باید تا عمق ۵ تا ۱۰ سانت متر با خاک مخلوط شود.
یکی از علف‌کشهای انتخابی غیر سیستمیک و انتخابی داکتال(کلرتال دیمتیل) به مقدار ۱۰ کیلوگرم در هکتار بعد از کاشت و قبل از رویش می‌باشد.
علف‌کشمناسب دیگر بنتازون یا بازاگران است که برای علفهای هرز پهن برگ به میزان ۲ لیتر در هکتار در مرحله دو تا چهار برگی لوبیا استفاده می گردد.
علف‌کشدیگر سوپرگالانتبه میزان ۲ لیتر در هکتار در مرحله دو برگی لوبیا چشم بلبلی تا ۴ برگی علف هرزهای باریک برگ است.
برداشت
برای مصرف به صورت سبز زمانی که غلاف ها سبز هستند. در دو یا چند نوبت با دست برداشت می‌شود، که عملکرد در این حالت حدود ۸ تن در هکتار است. در حالت خشک باید بعد از رسیدن و زرد شدن غلاف‌ها با دست یا خرمنکوب برداشت گردد. که در این حالت عملکرد ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ کیلوگرم در هکتار است.
برای نگهداری کوتاه مدت بذر در انبار رطوبت بذر ۱۲ درصد و برای نگهداری طولانی تر ۸ تا ۹ درصد مناسب هست.
ارقام لوبیا چشم بلبلی
رقم مشهد میان رس حدود ۱۱۷ روز- رقم کامران زودرس ۱۱۰ روزه- لاین لوبیا چشم بلبلی ۱۰۷۵ میان رس ۱۱۷ روزه نمونه‌هایی از ارقام لوبیا چشم بلبلی است.
