علایم بیماری بوته میری یا مرگ گیاهچه
بیماری بوته میری در بین بسیاری از گیاهان شایع است، و علائم مشابهی هم دارد. ولی بیشتر در گیاهان جوان دیده می‌شود. این بیماری در بین کشاورزان به نام هایی مثل سبز خشکی، داغ زدگی و آب زدگی شناخته شده است.
بیماری بوته میری جیست؟
این بیمارى انتشار جهانى داشته و در اغلب مناطق ایران نیز سبب پوسیدگى بذر، مرگ و یا از پا افتادگى گیاهچه، پوسیدگى ریشه، سـاقه و پوسیدگى نـرم انـدام هاى ذخیره اى گیاهان مختلـف مى شود.
این بیماری بین گیاهان جالیزی مانند خیار، انواع خربزه، هندوانه و کدو بخصوص در مناطقی مانند اصفهان، تهران، جیرفت، ورامین، ساوه، کاشان، همدان، لرستان و خراسان و …. دیده می‌شود.
علایم بیماری بوته میری
بوته میری به دو حالت اتفاق می افتد:
۱- مرگ گیاهچه (Damping off) قبل از خروج جوانه از خاک:
در این حالت بذرهای کاشته شده در خاک ممکن است قبل از جوانه زنی پوسیده شده، و یا اینکه ممکن است، بذرهای جوانه زده قبل از بیرون آمدن از خاک از بین بروند.
۲- مرگ گیاهچه پس از سبز شدن:
در این حالت بر روی گیاهچه ها پوسیدگی از محل طوقه ایجاد شده. و سپس بافت نرم و بوته خم می شود و در نهایت از بین می رود.
مطالب مرتبط:
بوته میری یا مرگ گیاهچه هندوانه
همه چیز درباره بیماری بادزدگی گوجه فرنگی
علایم کلی
از جمله علائم این بیماری فرو رفتگی در طوقه گیاه است. این فرورفتگی ابتدا سفت بوده و کم کم نرم می‌شود، در این بیماری بافتهای چوبی از بین رفته و بوته در حالیکه گیاه سرحال است از بین می‌رود.
قارچ این بیماری در روی میوه هایی که در تماس با سطح خاک مرطوب قرار گرفته اند هم بیماری ایجاد می‌کند.
قارچ های عامل بیماری بوته میری
انواع قارچهایی مانند پیتیوم، فایتوفتورا و ریزوکتونیا می‌توانند عامل این بیماری باشند. بیماری بوته میری در تمام مراحل رشدی گیاه قادر به آلوده کردن گیاه است.
ولی این بیماری قارچی بیشتر به شرایط محیطی بستگی دارد. اگر بوته آلود بشود و شرایط محیطی هم مساعد باشد ظرف مدت کوتاهی حدود ۴۸ ساعت مزرعه آلوده و نابود می‌شود.
قارچهای آلوده کننده زمستان را به شکل اووسپور در خاک می‌گذرانند. و در بهار با مساعد شدن آب و هوا اووسپور جوانه زده و از آنها هاگ هایی آزاد می‌شوند.
که این هاگ ها در سطح میزبان بیماری را ایجاد می‌کند. این قارچ به روش غیر جنسی و از طریق آب، خاک، ادوات کشاورزی آلوده و گاهی حشرات بیماری را منتقل می‌کنند.
این قارچها در دامنه دمایی ۵ درجه و بالاتر می‌تواند رشد کند و دماهای ۲۸ تا ۳۲ درجه سانتی گراد برای رشد عامل این بیماری مساعد تر است.
راه های کنترل بوته میری
۱-بذور در بسترهای تمیز و استریل کشت شوند.
۲-بذور را قبل از کشت ضدعفونی کنید،
۳- تعداد دفعات آبیاری را کاهش دهید،
۴-سینی های نشا را برای تهویه بیشتر روی سکو قرار دهید.
۵-قبل از ورودی گلخانه یک تشتک آب و آهک قرار دهید، در روزهای گرم تابستان خاک را با با بخار آب و نور خورشید ضد عفونی کنید.
۶-رطوبت و دمای گلخانه را کنترل کنید.
۷-از کود دامی کاملا پوسیده استفاده کنید و از کودهای ازته زیاد استفاد نکنید.
۸- رعایت تناوب زراعى و آیش گذاشتن زمین است.
همچنین بهتر است گیاهان جالیزی در خاکهای سبک، بدون علف هرز، در تناوب با غلات انجام شود. همچنین بذرها کمی پایین تر از سطح داغاب کاشته شوند تا محل طوقه با آب در تماس نباشد.
برای کاهش این بیماری بهتر است مقدار آبیاری کم و دفعات آن را زیاد کنید. در کشت های گلخانه ای ترجیحا روی پشته کاشته شود و از آبیاری قطره ای استفاده شود.
روش های شیمیایی کنترل
بهترین راه تمرکز بر روی مدیریت آبیاری باید باشد. ولی گاها مبارزه شیمیایی هم کمک می‌کند.
قارچکش های زیادی برای کنترل این بیماری به ثبت رسیده است، مانند قارچکش های مسی، متالاکسیل، دیمتومورف، فوزتیل آلومینیوم (آلیت) و کلرتالونیل(براوو) که بیشتر در گیاهان جالیزی برای کنترل بیماری بوته میری فایتوفتورایی به کار برده شده است.
یکی از بهترین راه ها در کنترل بوته میری خیار
یکی از بهترین راه ها در کنترل بوته میری خیار مخلوط کردن متالاکسیل مانکوزب به مقدار ۳۰۰ گرم در متر مکعب در زمان کشت و همراه با آبیاری به مقدار ۳ در هزار در مرحله ۲ برگی است.
قارچ کش پریکور انرژی از دو قارچکش فوزتیل آلومینیوم و پروپاموکارب تشکیل شده است و در کنترل بیماری های ناشی از پیتیوم یا فایتوفتورا موثر است.
در بوته میری گیاهان جالیزی ۳ لیتر در هزار بعد از کاشت در مرحله ۲ برگی یا در زمان انتقال نشا و تکرار آن در آبیاری بعدی است.
