همه چیز درباره شوری خاک و آب در کشاورزی

به وسیله مجید ضیایی پرور به روز رسانی شده در مهر ۱۱, ۱۴۰۱

شوری چیست؟

شاید تاکنون تعاریف زیادی برای شوری خوانده باشید ولی جدیدترین و به روز ترین این تعاریف عبارتند از:
زمانیکه pH و Ec در آب و یا خاک زراعی بیش از حد افزایش پیدا بکند و مواد موثره کودها و یا سموم سریعا در این خاکها یا آبها بلوکه شوند، این خاک یا آب از لحاظ کشاورزی شور می باشد.

میزان شوری را سرعت بلوکه کردن این مواد و بالا بودن pH و Ec تعیین خواهد کرد.

ضررهای شوری در کشاورزی

در خاک یا آبهاییکه دچار مشکل شوری شده اند معمولا مشکلاتی مثل:

عدم رشد و توسعه اندام سبز
ریشه زایی ضعیف
باردهی ضعیف
بالا بودن شدید آمار بیماریها و آفات
فرسایش شدید خاک
نیاز آبی خیلی بالا

و مشکلاتی از این دست به وفور دیده می شود.

چه نوع کشتهائی مستعد شوری هستند؟

تقریبا تمامی انواع کشتهای:

باغی
فضای باز
و گلخانه ای

مستعد شوری هستند.

چه عواملی باعث ایجاد و تشدید شوری در خاک و یا آب زراعی می شود؟

عواملی از قبیل:

استفاده بی رویه از کودهای شیمیائی
استفاده از آب شور در آبیاری
عدم استفاده از کودهای پایه ارگانیک
تکرار یک نوع کشت و عدم رعایت آیش

و عواملی از این دست باعث بروز این مشکل خواهند شد.

چند سوال مهم

آیا شوری یک بیماریست؟

شوری به هیچ عنوان بیماری نیست ولی می تواند باعث بروز خیلی از بیماریها شود.

بهترین راهکار مبارزه با شوری چیست؟

بهترین راهکار برای مبارزه با شورشدن از بین بردن شوری است. استفاده از آبشوئی یا استفاده از کودهای شیمیائی حاوی کلسیم و کارهای از این دست نه تنها راهکار قطعی نیست بلکه در میان مدت همین کارها تبدیل به یکسری معضلات و مشکلات خواهند شد.

جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)

تنها راه از بین بردن شوری خاک استفاده از کودهای حاوی اسید هیومیک، اسید فولویک و مواد ارگانیک است. در استفاده از کودها بنیانهای شوری (که عمدتا پسماندهای کودی هستند) تجزیه شده و جذب ریشه می شوند. با این کار نه تنها خاک اطراف ریشه اصلاح می شود بلکه قسمتی از احتیاجات کودی تامین و خود ریشه زایی هم تقویت خواهد شد.

از کجا بفهمیم که کشت ما دچار مشکل شده است؟

از بارزترین نشانه های شوری در انواع عبارتند از:

خشک شدن حاشیه برگها
گل سوزی
کمبود کلروفیل (رنگ پریدگی برگها)
افت شدید یا حتی توقف باردهی
دویدگی (رشد طولی بیش از حد و نازک بودن قطر طوقه)

و نشانه های از این دست همگی نشانه شوری در اتواع کشتهاست.

راهکار ما برای شما

قدم اول:‌ مدیریت و کاهش استفاده از کودهای شیمیایی

همانطور که قبلا هم اشاره شد یکی از عمده ترین دلایل در ایجاد و افزایش نمک استفاده بی رویه از کودهای شیمیائی است، زمانیکه شوری در کشت خود مشاهده می کنید تا حد امکان حداقل تا برطرف کردن این مشکل استفاده از کودهای شیمیایی را با مدیریت کاهش دهید.

قدم دوم:‌ آزمایش آب و خاک زراعی

در استفاده از آب برای آبشویی دقت داشته باشید که خود آب مورد استفاده برای آبیاری شور نباشد، چرا که در صورتیکه آب مورد استفاده شور باشد با افزایش میزان استفاده از آب نه تنها میزان شوری خاک اطراف ریشه کمتر نخواهد شد بلکه بیشتر هم خواهد شد به همین منظور بهتر است آب و خاک خود را در اولین فرصت ممکن آزمایش کنید.

قدم سوم:‌ کنترل دائمی کشت

دقت داشته باشید که تمامی کشتها مستعد شور شدن هستند به همین دلیل باید همیشه شرایط خاک و آب و به طبع کشت رصد شود، این مورد در کشتهائی که سابقه شورشدن دارند بیشتر است به همین دلیل بهتر است برای کنترل راحتر در فاصله زمانی هائیکه از طرف واحد فنی و پشتیبانی برای شما مشخص می شود نسبت به ارسال عکس و اطلاعات اقدام کنید.