تکثیر گل رز چگونه است؟
تکثیر گل رز
برای تکثیر گل رز باید از گیاهان مادری کاملا رشد یافته قلمه برگدار تهیه کرد. قلمه ها باید دارای یک تا سه گره باشند و تنها برگ انتهایی نگه داشته شود و برگ‌های زیرین حذف شود.
تکثیر گل رز با بذر
تهیه بذر گل رز
برای تکثیر گل رز با بذر، ابتدا باید بذر گل رز را تهیه کنید. می توانید بذر ها را از فروشگاه های کشاورزی تهیه کنید و یا خودتان از بوته ی گل رز مورد نظرتان بذر بگیرید.
بذرگیری از گل رز
پاییز زمان مناسبی برای جمع آوری میوه های رز و خارج کردن بذر از آن ها می باشد. پس از جمع آوری میوه ها، هر میوه را به دو بخش تقسیم کرده و به آرامی بذر ها را از درون میوه خارج کنید. درون هر میوه ممکن است از ۲ تا ۱۴ بذر وجود داشته باشد.
جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)
از بین بردن رکود بذرها
پس از خارج کردن بذر متوجه پوششی به دور بذرها خواهید شد، این پوشش برای جلوگیری از جوانه زنی بذر است و به نوعی رکود آن را سبب می شود.
برای از بین بردن این پوشش، تعدادی از بذر ها را در دست خود نگه دارید و زیر جریان آب آن ها را به آرامی بسایید. همچنین می توانید بذر ها را یک شب در آب بخیسانید و سپس آن ها را بشویید (البته در سطوح آزمایشگاهی و صنعتی مواد و روش هایی مختص به از بین بردن رکود بذر رز وجود دارد).
به هیچ عنوان از چاقو یا تیغ برای حذف لایه ی دور بذر استفاده نکنید؛ بذر آسیب خواهد دید.
در قدم بعدی تکثیر گل رز از بذر، بذر ها را در کیسه های پلاستیکی گذاشته و به مدت ۴ هفته در اتاقی نسبتا گرم قرار دهید. سپس به مدت ۶ هفته آن ها را در یخچال قرار دهید. این فرآیند می تواند رکود بذر های شما را از بین ببرد (روش های متنوعی برای از بین بردن رکود بذر های رز موجود است).
کاشت بذر گل رز
گلدان یا بستر مورد نظر را برای کاشت بذر آماده کنید. بستری با بافت سبک، حاوی ۳۰% مواد آلی می تواند برای کاشت بذر گل رز مناسب باشد. بذر ها را در عمق ۵-۳ سانتی متری بکارید و بلافاصله آبیاری کنید. طی دو تا سه هفته دائما خاک را مرطوب نگه دارید. پس از ۳ هفته شاهد ظهور برگ های لپه ای در سطح خاک خواهید بود. البته درصد جوانه زنی بذر ها گل رز بسیار پایین بوده و تنها ۲۰-۳۰% آن ها جوانه میزنند.
تقسیم بوته (گونه های چوب سخت)
انتخاب زمان مناسب برای تکثیر گل رز به روش تقسیم بوته بسیار مهم است. زمان ایده آل برای تقسیم بوته های چندساله گل رز، اوایل بهار یا اواخر پاییز است.
در این بازه های زمانی گیاه در حالت خفتگی قرار دارد و همین سبب جلوگیری از آسیب دیدن گیاه در اثر هوادهی ریشه ها می شود. هنگام گلدهی از تقسیم بوته خودداری کنید. زیرا بیشتری انرژی گیاه در اختیاز بخش زایشی قرار دارد.
تکثیر گل رز به روش تقسیم بوته کمتر از قلمه زدن گل رز به کار گرفته می شود زیرا فرآیندی نسبتا زمان بری است.
وسایل مورد نیاز برای تکثیر گل رز به روش تقسیم بوته:
- چاقوی ضدعفونی شده و تیز
- بیل
- دستکش باغبانی
- دو سطل بزرگ
- روزنامه
- بستر کشت
مراحل تکثیر گل رز به روش تقسیم
- یک گیاه سالم را انتخاب کنید. یک گیاه سالم به تعداد کافی برگ دارد، توزیع برگ ها در اندام هوایی به خوبی انجام گرفته است و به طور کلی بوته ای شاداب است.
- به خوبی بوته را سیراب کنید. این کار باعث کاهش آسیب به گیاه شده و هم چنین خاک اطراف آن را برای خارج کردن راحت تر بوته، آماده می کند.
- قصد ما در این مرحله خارج کردن تمامی اندام های بوته گل رز از زمین با کمترین آسیب ممکن است. خاک اطراف را به خوبی با بیلچه شل نموده و سپس با دست (پوشیدن دستکش
- باغبانی را فراموش نکنید)، به آرامی خاک اطراف ریشه را کنار زده و بوته را خارج کنید.
- ادامه مراحل تکثیر گل رز در مکانی سایه و به سرعت باید انجام شود تا ریشه ها دچار هوازدگی نشوند.
- ابزار برش را با آتش گرم کنید و یا به مدت ۳۰ دقیقه در آب بجوشانید و پس از خنک شدن آن را استفاده کنید.
- بوته را روی سطح میز گذاشته و با چاقو یا تیغ تمام آن را به دو قسمت تقسیم کنید. دو گیاه جدید به لحاظ حجم ریشه و حجم اندام هوایی باید مساوی باشند.
- پس از تقسیم بوته سریعا آن ها را در سطل هایی که آماده کرده اید قرار دهید و روی سطل ها را با روزنامه های خیس شده بپوشانید. فضای داخل سطل ها باید ۵۰% رطوبت داشته باشد.
- در این زمان می توانید به آماده کردن محل کاشت بوته ها بپردازید. دو چاله به عمق گیاه اصلی حفر کرده و گل ها را در آن بکارید.
- خاک اطراف ریشه را به خوبی با دست متراکم کرده و گیاه را آبیاری کنید.
تکثیر گل رز به روش خوابانیدن (گونه های چوب سخت)
یکی دیگر از روش ها پرطرفدار تکثیر، خوابانیدن گل رز است. در زمستان نیز می توانید خوابانیدن را انجام دهید، اما ریشه زایی در این روش در بازه ی زمانی بهار تا اوایل پاییز سریعتر انجام خواهد شد. ابزار مورد نیاز برای خوابانیدن:
- بیل
- چاقوی تیز
- محلول ریشه زایی
- سنگریزه
- سیم انعطاف پذیر
- مالچ
- گلدان (در صورت تمایل)
مراحل تکثیر گل رز به روش خوابانیدن
- یکی از شاخه های طویل و انعطاف پذیر درختچه رز خود را انتخاب کنید که به راحتی روی زمین خم شود.
- شاخه را به گونه ای خم کنید که ۳۰-۱۵ سانتی متر انتهایی آن، با زمین در ارتباط باشد.
- در اولین نقطه ای که شاخه زمین را لمس می کند، چاله کوچک ای به عمق ۱۵-۱۰ سانتی متر حفر کنید.
- در واقع محل کاشت و ریشه زایی گیاه دختری در این چاله خواهد بود.
- روی شاخه در اولین محلی که با خاک در ارتباط است (مساوی است با همان چاله ای که حفر کرده اید)، به کمک چاقوی تیز و ضد عفونی شده، برشی به عمق نصف قطر شاخه ایجاد کنید.
- محل برش را در محلول ریشه زایی فرو ببرید و شاخه را از محل برش درون چاله قرار داده و روی آن را با خاک بپوشانید. روی محل برش یک سنگ یا سیم منحنی قرار دهید تا از جابجایی آن جلوگیری شود.
سایر مراحل
- هر زمانی که سطح خاک خشک شد، به آرامی آبیاری انجام دهید. حفظ رطوبت در تمام روش های تکثیر گل رز بسیار کمک کننده است.
- می توانید سطح محل کاشت را با مالچ های سبک مانند چیپس چوب، بپوشانید تا رطوبت بهتر حفظ شود.
- پس از ۸-۶ هفته می توانید محل کاشت را بررسی کنید. به نرمی شاخه را به طرف خود بکشید. اگر شاخه در برابر حرکت مقاومت کرد، می توان گفت تکثیر گل رز شما با موفقیت انجام شده. اما این پایان کار شما نیست.
- پس از گذشت چند ماه (و حتی در مواردی یک سال)، پس از اینکه از تشکیل چند ریشه ی سالم و قوی مطمئن شدید، باید گیاه دختری را از گیاه مادری جدا کنید.
- شاخه را از محل اتصال گیاه مادری به دختری، به وسیله ی قیچی باغبانی قطع کنید.
- می توانید گیاه جدید را در همان محل باقی گذاشته و یا به محل دیگر منتقل کنید. اگر قصد انتقال آن به محل جدید را دارید، بهتر است ابتدا آن را درون گلدان های بزرگ بکارید و پس از مدتی به زمین منتقل کنید.
تکثیر گل رز به روش پیوند
برای ازدیاد اقسام گل سرخ ، دو نوع پیوند معمول و مورد عمل است.
پیوند شکمی : که در بهار تا اوائل تابستان و ماه اول پائیز که شیره نباتی در جریان بوده و شاخه ها خوب پوست میدهند میزنند
پیوند روی ریشه که زمستان در گلخانه می زنند : قبل از توضیح هریک از اقسام پیوند باید پایه های مناسب برای پیوند را شناخت تا زحمتی که میکشند بی نتیجه نماند .
قلمه زدن گل رز
قلمه زدن گل رز که یکی از روش های پرتکرار تکثیر آن است، در فرم های متفاوتی انجام می شود؛ اما مراحل ابتدایی تمام آن ها یکسان است.
زمان مناسب قلمه زدن گل رز
در هر زمانی از سال می توانید از بوته یا درختچه ی گل رز خود قلمه ساقه گرفته و تکثیر گل رز را با موفقیت انجام دهید. اما در فصول سرد سال ریشه زایی بهتر انجام می شود. در پاییز برای قلمه زدن گل رز خود اقدام کنید.
مراحل تهیه قلمه گل زر
- بوته یا بوته های مورد نظر را برای قلمه زدن گل رز انتخاب کنید.
- بهترین قلمه از شاخه هایی گرفته می شود که جوانه، غنچه یا گل داشته باشند.
- شاخه های سرحال و دارای شرایط مساعد را با قیچی جدا کنید.
- پیش از شروع تهیه ی قلمه ها تمام ابزار خود را با الکل ضدعفونی کنید.
- ادامه ی مراحل تکثیر گل رز را در یک مکان سایه و خنک انجام دهید.
- تمام برگ ها و شاخه های فرعی را با قیچی حذف کنید (می توانید ۲-۱ برگ را نگه دارید).
- تمام تیغ های گل رز را با دست از ساقه جدا کنید.
سایر مراحل
- در انتها باید قلمه هایی به طول ۲۰-۱۵ سانتی متر، حاصل شود.
- انتهای قلمه بهتر است برای تنظیم هورمون ها با زاویه ی ۴۵ درجه برش داده شود.
- قلمه ها پس از برش نباید در دمای خیلی بالا قرار گیرند، بلافاصه آن ها را در یک سطل پر از آب قرار دهید.
- اگر تمایل به استفاده از هورمون های ریشه زایی دارید، پیش از شروع قلمه زدن گل رز، آن را آماده کنید.
- پس از اتمام تهیه ی قلمه ها نوبت به قرار دادن آن ها در هورمون ریشه زایی است. اصلی ترین هورمون ریشه زایی اکسین ها هستند. اما ترکیبات مختلفی در بازار موجود است که معمولا نتایج خوبی به همراه دارد.
- آخرین قدم در قلمه زدن گل رز، قرار دادن قلمه ها در محیط ریشه زایی است، تفاوت فرم های مختلف قلمه زدن گل رز در تهیه بستر ریشه زایی قلمه ها می باشد.
قرار دادن قلمه های گل رز در محیط ریشه زایی
ریشه زایی قلمه در بستر خاکی
قلمه ها را پس از قرار دادن در محلول ریشه زایی، درون بستر کاشت قرار دهید، پس از آبیاری روی گلدان را با یک ظرف شفاف و یا پلاستیک شفاف بپوشانید تا از تاثیرات تغییرات دما بر روی آن جلوگیری کنید. همچنین پلاستیک می تواند از نفوذ باکتری به قلمه جلوگیری کند.
هنگام قرار دادن قلمه در خاک به جهت جوانه ها توجه کنید و قلمه را سروته نگذارید. می توانید در هر گلدان ۳-۲ قلمه قرار دهید.
ریشه زایی قلمه در سیب زمینی
حفظ رطوبت برای موفقیت در قلمه زدن گل رز بسیار موثر است. یکی بستر های مناسب به این منظور سیب زمینی ها هستند.
در مرکز یک سیب زمینی نسبتا بزرگ، به قطر قلمه ی مورد نظر و عمق ۴-۳ سانتی متر، حفره ای ایجاد کنید و قلمه را در جهت صحیح درون آن قرار دهید. سپس سیب زمینی و قلمه را درون خاک قرار دهید، به طوری که ۱۰ سانتی متر از قلمه، بیرون خاک قرار بگیرد.
سیب زمینی به حفظ رطوبت قلمه کمک می کند. سپس آبیاری را انجام دهید.
ریشه زایی قلمه در روزنامه
اگر پس از قلمه زدن گل رز قصد کاشت قلمه ها در هر مکان را ندارید، باید پیش از اینکه قلمه ها از خواب بیدار شوند، آن ها را درون یخچال قرار دهید. برای اینکار، تعدادی کاغذ یا روزنامه را در سطح آب فرو برده و کاملا خیس کنید، پس از خارج کردن روزنامه ها آن ها را بفشارید تا آب اضافی خارج شود.
روزنامه ها را باز کرده و ۳-۲ قلمه را پس از فرو بردن در محول ریشه زایی به خوبی داخل روزنامه بپیچید. سپس روزنامه را درون دو تا سه پلاستیک قرار دهید و کاملا آن را بپیچید.
از تمیز بودن روزنامه و پلاستیک ها اطمینان حاصل کنید. بسته بندی حاصل را در یک مکان خنک مانند یخچال قرار دهید و در زمان مناسب آن را بکارید.
