pH خاک و میزان آن برای گیاهان مختلف

در علم شیمی و کشاورزی pH عددی است که میزان اسیدی  و یا بازی بودن یک محلول و یا PH خاک را می توان با آن عدد نشان داد. محدوده ی تغیرات pH بین صفر تا ۱۴ است.

محلولی که pH آن ۰ باشد به شدت اسیدی و محلولی که pH آن ۱۴ باشد به شدت قلیایی است و محلولی که pH آن ۷ باشد کاملا خنثی است یعنی نه اسیدی است و نه قلیایی.

در کشاورزی و باغبانی pH خاک اثر بسیار مهمی در رشد و سلامت گیاه به عهده دارد. در حالی که بیشتر گیاهان در محدوده pH بین ۵/۸ تا ۷/۵ به خوبی رشد می کنند برخی گیاهان در محدوده کمتری رشد بهتری دارند بنا بر این کشاورزان و باغ داران حرفه ای  بایستی مدیریت pH خاک را به خوبی بدانند. 

pH خاک

۸	۷.۵	۷	۶.۵	۶	۵.۵	۵
قلیایی متوسط	کمی قلیایی	خنثی	اسیدی بسیار ضعیف	کمی اسیدی	اسیدی متوسط	اسیدی

pH برای گیاهان مختلف

۵ تا ۷.۵		pH	گیاه	pH مناسب	گیاه
5 تا ۷.۵	گوجه فرنگی	6 تا ۷.۵	لوبیا	4 تا ۶	سیب زمینی
6 تا ۸	آووکادو	6 تا ۷.۵	چغندر قند	۵ تا ۶.۵	سیب
6 تا ۸	مار چوبه	6 تا ۷.۵	کلم بروکلی	5 تا ۶.۵	شاه توت
۶ تا ۸	زنجبیل	۶ تا ۷.۵	انواع کلم	5 تا ۶.۵	انگور فرنگی
۶ تا ۸	تره فرنگی	6 تا ۷.۵	کرفس	5 تا ۶.۵	انبه
6 تا ۸	فلفل قرمز	6 تا ۷.۵	کلم پیچ	۵ تا ۶.۵	خربزه
6 تا ۸	شاهی	6 تا ۷.۵	ارزم	5 تا ۶.۵	آناناس
۶.۶ تا ۷	یونجه	6 تا ۷.۵	قارچ	۵ تا ۶.۵	هندوانه
۶.۳ تا ۶.۵	جو	۶ تا ۷.۵	خردل	5 تا ۶.۵	ریحان
۶.۳ تا ۶.۵	شبدر	6 تا ۷.۵	پیاز	5 تا ۶.۵	کاسنی
۵.۸ تا ۶.۶	ذرت	6 تا ۷.۵	نخود	5 تا ۶.۵	رازیانه
۵.۸ تا ۶.۲	جو دو سر	6 تا ۷.۵	نعنا تند	۵ تا ۶.۵	زیتون
۶.۳ تا ۶.۵	گندم	6 تا ۷.۵	ترپچه نغلی	5 تا ۶.۵	بادام رمینی
		6 تا ۷.۵	اسفناج	۵ تا ۶.۵	سیب زمینی شیرین
		5 تا ۷.۵	موز	۵ تا ۶.۵	برنج
		5 تا ۷.۵	ریواس	5 تا ۶.۵	رزماری
		5 تا ۷.۵	توت فرنگی	5 تا ۶.۵	سویا
		5 تا ۷.۵	هویج	6 تا ۷.۵	زرد آلو
		5 تا ۷.۵	گل کلم	6 تا ۷.۵	گیلاس
		5 تا ۷.۵	ذرت شیرین	6 تا ۷.۵	انگور
		5 تا ۷.۵	خیار	6 تا ۷.۵	فندق
		5 تا ۷.۵	سیر	6 تا ۷.۵	رازک
		5 تا ۷.۵	عدس	۶ تا ۷.۵	مرکبات
		5 تا ۷.۵	جعفری	۶ تا ۷.۵	توت سفید
		5 تا ۷.۵	فلفل	۶ تا ۷.۵	شلیل
		5 تا ۷.۵	کدو تنبل	۶ تا ۷.۵	هلو
		5 تا ۷.۵	شلغم	6 تا ۷.۵	آلو
		5 تا ۷.۵	نعنا	6 تا ۷.۵	قهوه
		5 تا ۷.۵	آویشن	6 تا ۷.۵	کنگر فرنگی

چنانچه pH خاک زمینی بالاتر از ۷.۵ باشد بایستی به روش مناسب pH خاک را کاهش داد.

در بخش های زیر می خواهیم چگونگی پایین آوردن pH خاک را بررسی کنیم :

1. اندازه گیری pH: 

قبل از اینکه برای تغییر pH خاک اقدامی انجام دهیم همیشه بایستی pH خاک خود را اندازه گیری کرده میزان انحراف آن را از pH مطلوب به دست آوریم.

جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)

شما می توانید با خرید یک دستگاه pH سنج از نزدیک ترین فروشگاه کشاورزی نزدیک محل خود pH خاک خود را در چندین نقطه به دست آورید یا اینکه می توانید چندین نمونه (۱۰ تا ۱۵ ) از خاک نقاط مختلف زمین کشاورزی و یا باغ خود را نمونه برداری کرده و با مراجعه به ادارات کشاورزی نردیک محل خود pH نمونه های خاک را برایتان انداره گیری کنند.

حداقل هر سه سال یک بار  اندازه گیری کنید.

۲. روش های پایین آوردن pH خاک:

۲.۱ افزودن مواد ارگانیک به خاک می تواند به تدریج pH خاک را تغییر دهد. وقتی مواد ارگانیک تجزیه شوند باکتری ها و سایر میکروب ها  رشد کرده می توانند محیط خاک را اسیدی کنند.

۲.۲ اضافه کردن گوگرد عنصری 

یکی دیگر از راه های مفید برای کاهش pH استفاده از گوگرد عنصری است که نسبت به سایر موادی که این کار را انجام می دهند مانند سولفات آلومینیم و سولفات اهن ارزان تر است لیکن فرایند آن زمان بر و طولانی است زیرا گوگرد بایستی  به کمک باکتری های خواص متابولیزه شده تا تبدیل به اسید سولفوریک یا فسفات های دیگر گردد. 

باکتری

  2S+3O2+H2O    ——————–>      2H2SO4

توجه داشته باشید که برای انجام این کار مرطوب بودن خاک الزامیست  و دمای مناسب برای این واکنش بایستی بیش از ۱۵ درجه سانتی گراد باشد.

۲.۳استفاده از کود های سولفاته 

به جای گوگرد و باکتری دهی به خاک می توان از کود های آماده حاوی سولفات مانند سولو پتاس  یا کود میکرو حاوی گوگرد استفاده کرد

 نتیجه :

در استفاده از گوگرد شرایط زیر بایستی محقق باشد:

۱.گوگرد بایستی با خاک به خوبی مخلوط گردد 

2.خاک بایستی همیشه مرطوب باشد

۳.برای رشد سریع باکتری ها عملیات پخش گوگرد در فصول گرم سال انجام گردد

۴.ترجیحا محل پاشش گوگرد بایستی به دفعات بیل زده شود تا اکسیژن کافی در اختیار باکتری ها قرار گیرد.

توجه داشته باشید که این فرایند زمان بر است.

مطالب مرتبط :
PH آب و تاثیر آن بهبود تولید محصول

شما کشاورز و باغدار عزیز می توانید برای تهیه بهترین دستگاههای اندازه گیری PH سنج برای خاک و آب با شماره ۰۹۱۲۰۴۳۶۸۹۰ بازرگانی شرکت ثمر تماس حاصل فرمایید .