گل رز و اصول پرورش تجاری آن
معرفی گیاه گل رز
گل رز متعلق به خانواده رزاسه است. این گیاهان در بخشهای وسیعی از کره زمین وجود دارند و از لحاظ نحوه رشد و شکل بوته و تولید گل به انواع رزهای مینیاتوری، پاسیویی، هیبرید چای، فلوریباندا، درختچه ای، بالا رو و رونده تقسیم میشوند.
ارقام مختلف گل رز
از نظر زیبائی، دوام، فرم گل و شاخساره برای استفاده بعنوان گل بریده مناسبند. از ارقام آن بطور ویژه در شرایط مناسب برای برداشت و مصرف بعنوان گل شاخه بریده استفاده می شوند. از ارقام هیبرید چای برای تولید گل بریده استفاده میکنند. این گیاه چند ساله بوده و تا ۶ سال امکان بهره برداری اقتصادی از آن فراهم است. برای احداث گلخانههای شاخه بریده باید در انتخاب رقم و آماده کردن خاک و بستر تولید دقت کرد.
hybrid tea: به رزهای تک شاخه ای که قطر گل ۹ سانتیمتر یا بیشتر باشد.
رزهای اسپری: حداقل ۳ غنچه روی یک شاخه باشد.
بخشهای مختلف گلخانه پرورش گلهای شاخه بریده
سازه فلزی و شیشهها
سیستم سرمایش و گرمایش
سیستم تغذیه
سیستم شیدینگ(سایه دهی)
سیستم کنترل
سردخانه و بسته بندی
تکثیر
برای تکثیر رز باید از گیاهان مادری کاملا رشد یافته قلمه برگدار تهیه کرد. قلمه ها باید دارای یک تا سه گره باشند و تنها برگ انتهایی نگه داشته شود و برگهای زیرین حذف شود.
جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)
تکثیر رز از طریق قلمههای خشبی ونیمه خشبی ساقه است. بهترین اندازه قلمه جهت ریشهدار کردن ۱۰-۷ سانتیمتر میباشد. ته قلمهها را برای ریشه زائی بهتر با پودرهای حاوی هورمون ریشهزایی تیمار شود. قلمه ها را سپس در داخل بستر ریشه زائی قرار داده که معمولاً از ماسه، پرلیت با یپت ماس و یا ترکیبی از آنها است.
پیوند رز
بیشتر تولید کنندگان از پیوند روی پایههای مناسب مانند پایه Rosa manetti در کشور آمریکا و پایه های R. canina و R. indica در کشورهای اروپایی استفاده میکنند.
از دلایل پیوند روی رزها استفاده از ویژگیهای خوب پایهها مانند تحمل به شوری بالا، اسیدیته، مقاومت به آفات و بیماریها، سازگاری به شرایط محیطی و سرمای زمستانه و افزایش طول عمر میباشد.
جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)
کاشت
برای کاشت استفاده از بسترهای غیرخاکی بهتر است ولی هزینههای بالاتری دارد. استفاده از کودهای شیمیایی NPK با نسبتهای ۲۲۰-۳۰-۱۹۵ PPM و به شکل محلولپاشی برای رزهای گلخانه استفاده میشود.
دما
دما رابطه مستقیمی با شدت نور دارد. مناسب ترین دما ۳۵ درجه سانتیگراد و بهترین تفاوت دمای شب و روز ۶ تا ۱۰ درجه است. دمای شب بین ۱۶ تا ۱۷ درجه و دمای روز در شرایط نور زیاد ۲۶ تا ۲۷ درجه و در شرایط کم نور ۲۱ درجه تنظیم میکنند.
نور
این گیاه به نور فراوان نیاز دارد به همین دلیل گلخانههای شیشهای مناسبتر هستند. میزان نور به رقم و درجه حرارت بستگی دارد.
درصد رطوبت نسبی
میزان رطوبت نسبی محیط گلخانه باید حدود ۶۰ درصد باشد و بیشتر از این مقدار باعث بروز بیماریهای لکه سیاه و سفیدک می شود و کمبود آن نیز باعث کاهش رشد گیاه و کیفیت محصول می شود.
برای بحث تهویه هم از روشهای تهویه سقفی استفاده میشود. تهویه کم محیط باعث رشد قارچ های انگلی، کپک و امراض گیاهی میشود. سیستم گردش شما باید با سیستم های گرمایی ، خنک کننده و Co۲ هماهنگ باشد تا به بیشترین بهره وری برسد.
بستر
در کشت بدون خاک از بسترهایی مانند پشم سنگ، کوکوپیت، لیکا و پرلیت استفاده میکنند که در بسترهایی به عرض حدود ۵۰ سانتیمتر با دو ردیف و به عمق ۳۰ سانتیمتر کشت انجام میشود. روش نسبتا مرسومی هم به صورت گلدانی بر روی سکوهایی به ارتفاع ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتر و در گلدان حاوی مواد بستری به صورت تک بوته یا دو بوته کشت میکنند. در هر دو روش گیاه عملیات بندینگ انجام شود.
برداشت
برداشت گل صبح زود انجام میشود، سپس در سالن بسته بندی برای ارسال به بازار آماده میشود. در هر فصلی نحوه برداشت گل تغییر میکند. در زمستان برای اینکه نور بهتری به آن برسد در ارتفاع بالاتر و در تابستان از قسمت پایین تر برداشت انجام میشود.
در هنگام برداشت باید دقت کرد که از بالای گره، شاخه را برید تا بعد از برداشت، گره رشد کرده و تبدیل به شاخه گل بعدی شود. معمولا فاصله بین گرهها ۱۰-۵ سانتیمتر است. در زمستان، یک گره بالاتر نسبت به تابستان برداشت میشود.
بعد از برداشت گلها یا به انبار سرد منتقل میشوند و یا بلافاصله به بازارهای نزدیک حمل میشوند در صورت انتقال به انبار سرد در دمای ۰ تا ۱۰ درجه سانتیگراد (بمدت ۱ تا ۲ روز) قرار داده میشوند.
در غیر این صورت ته شاخه ها در داخل آب ولرم ( ۲۳ تا ۲۵ درجه سانتیگراد) محتوی مواد دوام بخش گل قرار داده میشوند. بهتر است رطوبت نسبی محیط بالا و در حد ۸۰ درصد باشد.
بیماری و آفات
بیماری لکه سیاه رز
نوعی بیماری قارچی است. لکه سیاه به صورت لکههای سیاه رنگ روی برگها و به شکل سوختگیهای قرمز بنفش و برجسته روی چوبهای نارس شاخههای سال اول ظاهر میشود. علائم اولیه از حاشیه برگها آغاز شده و و در صورت پیشرفت تمام برگ زرد میشود.
آلودگی در هوای گرم و مرطوب صورت میگیرد استفاده از قارچکشهایی نظیر زینب، مانب، کاپتان، فناریمول، مانکوزب، بنومیل، پروپیکونازول، تیوفانات متیل و در هنگام مشاهده اولین علائم بیماری و تکرار سمپاشی هر۱۴ روز حداقل سه نوبت- جلوگیری از آبیاری در روزهای خنک و مرطوب، جلوگیری از خیس ماندن برگها.
شته گل رز
این آفت از آفات مکنده است که از شیره گیاه تغذیه کرده و برگها حالت جمع شدگی پیدا میکنند. به محض مشاهده این آفت باید از سموم سیستمیک استفاده میشود.
سوسک ژاپنی
رنگ این سوسکها سبز متالیک و پوشش بالهایشان قهوهای مسی است. سوسکها از گرده گلها و برگهای گیاه نیز تغذیه میکنند که در نتیجه مصرف نواحی بین رگبرگی، ظاهر برگ توری مانند شده و اسکلت آن نمایان میشود.
کنه تار عنکبوتی دو نقطهای
این نوع کنه به رنگ نارنجی سبز یا زرد با دو نقطه سیاه بر روی دو طرف بدن است. این آفت هم از شیره گیاهی و کلروفیل تغذیه میکند. برگها به دلیل تغذیه این آفات به رنگ سفید در آمده و رشتههایی شبیه تارعنکبوت روی گیاه ایجاد میشود.
این آفت در شرایط تنشهای دمای بالا و خشکی بیشترین خسارت را وارد میکند و برای مبارزه با آن از سموم کنه کش استفاده میشود.
پشه رز
این آفت به شکل حشره کامل آسیبی وارد نمیکند بلکه تخم گذاری میکند و لاروها هستند که از پایه غنچههای گل و یا از سطح بالایی برگها و دم برگها تغذیه میکنند که منجر به سیاه رنگ و بد شکل شدن بافت برگ یا غنچهها میشود.
تریپس گل رز:
سرعت تکثیر این حشره زیاد است و نیمف و حشره بالغ از شیره گیاهی تغذیه میکنند. بخصوص از گلهای باز شده تغذیه کرده و باعث تغییر رنگ آنها میشود. برای مبارزه با این آفات از سموم حشره کش تماسی استفاده میشود.