گیاه خرفه ،آشنایی با خواص و فواید آن
گیاه خرفه از سبزیجات برگ سبز است که می‌توان آن را به‌شکل خام یا پخته مصرف کرد. نام علمی خرفه «Portulaca oleracea» است. ۹۳٪ از این گیاه گوشتی را آب تشکیل می‌دهد. خرفه احتمالا بومی مناطق مدیترانه بوده، اما امروزه از آن در اروپا، آسیا، خاورمیانه و آفریقا به‌طور عمده استفاده می‌شود.
گیاه خرفه چیست؟
خرفه ساقه‌های کوچکِ قرمز و برگ‌های سبز دارد. این گیاه طعم ترش و نمکی دارد و شبیه اسفناج و آب‌تره است. تمام گیاه شامل برگ‌ها، ساقه، گل‌ها و تخم خرفه خوراکی هستند و هزاران سال است که برای موارد مختلف از آنها استفاده می‌شود.
از خرفه می‌توان مانند اسفناج و کاهو در سالادها و ساندویچ‌ها استفاده کرد.
خرفه را می‌توان در بیشتر نقاط جهان و آب‌وهواهای مختلف پرورش داد. این گیاه در باغ‌ها و حاشیه‌ی پیاده‌روها می‌روید، ولی حتی می‌تواند شرایط سخت‌تر مانند کم‌آبی، خاک‌های خیلی نمکی یا خالی از مواد مغذی را نیز تحمل بکند.
مطالب مرتبط:
گیاه دارویی سیاه دانه از کاشت تا برداشت
گیاه دارویی آنغوزه و آشنایی با خواص آن
ارزش غذایی گیاه خرفه
استفاده از خرفه در طب سنتی سابقه‌ی طولانی دارد. خرفه سرشار از مواد مغذی مختلف است. هر ۱۰۰ گرم خرفه محتوی مواد مغذی زیر است:
- ویتامین A: مقدار ۲۶٪ نیاز روزانه‌ی بدن؛
- ویتامین C: مقدار ۳۵٪ نیاز روزانه‌ی بدن؛
- منیزیم: ۱۷٪ نیاز روزانه‌ی بدن؛
- منگنز: ۱۵٪ نیاز روزانه‌ی بدن؛
- پتاسیم: ۱۴٪ نیاز روزانه‌ی بدن؛
- آهن: ۱۱٪ نیازروزانه‌ی بدن؛
- کلسیم: ۱۱٪ نیازروزانه‌ی بدن.
همچنین خرفه محتوی مقادیر اندکی از ویتامین B۱ و ویتامین B3 و B2، فولات، مس و فسفر است.
جالب این است که خرفه با وجود این همه مواد مغذی، تنها محتوی ۱۶ کالری انرژی است. این ویژگی‌ها موجب شده خرفه از لحاظ تراکم مواد مغذی نسبت به کالری یکی از مفیدترین غذاها در جهان باشد.
سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳
اسیدهای چرب امگا ۳ اهمیت ویژه‌ای دارند. زیرا بدن نمی‌تواند خودش آنها را بسازد. بنابراین باید این چربی‌ها را از طریق غذاها به‌دست آورد. خرفه چربی زیادی ندارد، ولی بخش قابل‌توجهی از چربی آن به‌شکل اسیدهای چرب امگا ۳ است.
خرفه سرشار از آنتی اکسیدان ها و برخی ترکیبات گیاهی مفید است که عبارت‌اند از:
- ویتامین C: ویتامین C یا آسکوربیک اسید آنتی اکسیدانی است که برای سلامت پوست، استحکام استخوان و عضلات ضروری است.
- ویتامین E: خرفه محتوی مقادیر بالایی از نوعی ویتامین E به‌نام آلفاتوکوفرول است. آلفاتوکوفرول از آسیب به غشاهای سلولی جلوگیری می‌کند.
- ویتامین A: خرفه محتوی آنتی‌اکسیدانی به‌نام بتاکاروتن است که در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود. ویتامین A در سلامت چشم و کمک به بینایی مؤثر است.
- گلوتاتیون: این آنتی‌اکسیدان مهم از سلول‌ها در برابر آسیب‌ها محافظت می‌کند.
- ملاتونین: خرفه محتوی ملاتونین است. ملاتونین هورمونی است که به خوابیدن کمک می‌کند. البته ملاتونین فواید دیگری نیز برای سلامتی دارد.
- بتالائین: خرفه در ساخت بتالائین نقش دارد. بتالائین از بدن در برابر آسیب‌های ناشی از لیپوپروتئین با چگالی کم یا کلسترول بد (LDL) به بدن جلوگیری می‌کند.
مطالعه‌ای در نوجوانان چاق نشان داد که تخم خرفه می‌تواند سطح کلسترول بد و تری گلیسرید را کاهش بدهد. این دو از عواملی هستند که خطر بیماری های قلبی را افزایش می‌دهند.
محققان این خاصیت را ناشی از آنتی اکسیدان‌ها و ترکیبات مفید گیاهی موجود در تخم خرفه می‌دانند.
