کود سولفات آهن و کاربردهای آن در کشاورزی
کود سولفات آهن
کود سولفات آهن دو ظرفیتی (فرو سولفات) ترکیبی است با فرمول شیمیایی FeSO4.7H2O که بسته به pH می تواند به صورت کریستال های آبی یا سبز رنگ تولید گردد. در حالت عادی هفت مولکول آب در ترکیب سولفات آهن موجود می باشند و در صورت خشک شدن می تواند شش مولکول آب را از دست داده و تبدیل به پودر سفید رنگ تک آبه (منو هیدرات) شود.
سولفات آهن جزء مواد اولیه ی تولید کود شیمایی می باشد. مقدار مصرف سولفات آهن در غلات و درختان میوه بسته به نوع محصول و نوع خاک متفاوت می باشد. برای مثال برای درختان پسته که در مناطق شوره زار می باشند بیشترین مقدار را دارا می باشد.
نوع دیگر سولفات آهن سه ظرفیتی (فریک سولفات) با فرمول شیمیایی Fe2(SO4)3 و به رنگ زرد تا قهوه ای تولید می شود و معمولا مقدار کمتری ازآن در بازار یافت می شود وعمدتا جهت تسویه آب وفاضلاب وهمچنبن بعنوان رنگ دانه از آن استفاده میشود.
سولفات آهن از پر مصرف ترین مواد شیمیایی می باشد. ایران نیز بدلیل نیاز فراوان به سولفات های آهن دارای واحد های تولیدی زیادی در استان های زنجان، اصفهان، قم، تهران و کرمان می باشد، علاوه بر مصارف داخلی، بخشی از محصول تولیدی در کارخانجات ایرانی به کشور های همسایه از جمله عراق، ترکیه، ارمنستان، پاکستان و تاجیکستان صادر می شود.
فرمول شیمیایی : FeSO 4 ·۷H2O
جرم مولکولی : ۲۷۸
دانسیته : ۱.۸۵g/cm3
حلالیت (Solubility in 20c) : 600g/l
اسیدیته (pH(5%Solution : 3-4
کاربرد ها و موارد مصرف کود سولفات آهن
- در صنایع کشاورزی جهت تامین آهن خاک های با فقر آهن از کود سولفات آهن استفاده می شود.
- درصنایع تولید کود های کشاورزی به عنوان مواد اولیه جهت سایر کود های کشاورزی، کود کامل، ماکرو و میکرو
- در صنایع تولید رنگ بعنوان رنگدانه های آهن
- در صنایع استخراج روی جهت رسوب دهی با هالوژن هایی نظیر کلر و فلوئور
- در صنایع خوراک دام وطیور بعنوان ویتامین آهن
- در صنایع شیمیایی بعنوان کاتالیزور
- درصنایع دباغی و چرم سازی
- درصنایع نساجی
- در صنایع تصفیه ی آب
- ریختگری چدن و …
جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)
سولفات آهن جهت کشاورزی :
آهن یکی از فراوان ترین عناصر موجود در پوسته زمین است که نقش بسیار مهمی در تولید محصولات کشاورزی دارد زیرا آهن نقش اساسی در تولید کلروفیل یا سبزینه در گیاهان و در نتیجه جذب انرژی خورشید و انجام سوخت و ساز دارد. وجود آهن به میزان مناسب سبب افزایش تولید محصولات کشاورزی و بهبود باردهی گیاهان و درختان می گردد.
سولفات آهن به علت اینکه باعث افزایش رنگدانه گیاه و افزایش رشد و باردهی گیاهان می شود و در صورت فقدان آن ، برگ های گیاهان بعلت کمبود کلروفیل ، زرد و رنگ پریده خواهند شد در نتیجه جزو عناصر ضروری برای گیاهان محسوب می گردد.
همچنین گوگرد یا سولفور موجود در سولفات اهن سبب کاهش pH خاک و کم شدن شوری خاک زمین های کشاورزی شده و جذب ریز مغذی ها و عناصر اساسی توسط گیاهان را تسهیل می نماید. مهمترین منابع تامین آهن برای باغ های میوه و زمین های زراعی, سولفات آهن و کلات آهن است. کشاورزان با خرید سولفات آهن می توانند کمبود آهن مورد نیاز گیاهان و در نتیجه کاهش باردهی میوه و محصول را از بین ببرند.
مزایای مصرف کود سولفات آهن:
۱- جهت اصلاح کمبود آهن چمن زار ها و باغ ها.
۲- موجب تقویت رنگ سبز گیاهان و چمن ها می شود.
۳- کود ایده آل برای اصلاح کمبود آهن بسیاری از گیاهان است.
۴- بسرعت و بسادگی خزه و شبدر چمن را کنترل می کند.
موارد و میزان مصرف کودهای آهن
الف- مصرف خاکی: در مصرف خاکی می توان مقدار ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم سولفات آهن را مخلوط با مواد آلی و در چالکود برای هر درخت بارور در نظر گرفت. برای باغهای پر تراکم و درختان کمتر از ۱۰ سال، نصف مقادیر فوق مناسب می باشد.
ب- مصرف محلول پاشی: برای رفع کلروز ناشی از آهک فعال در خاک، محلول پاشی سولفات آهن به تعداد دو یا چند بار در طول فصل رشد توصیه می گردد. در درختان میوه اولین محلول پاشی چهار هفته پس از گلدهی و دومین محلول پاشی سه هفته پس از اولین محلول پاشی صورت می گیرد. محلول پاشی سولفات آهن با مقدار پنج در هزار برای رفع کمبود مؤثر است.
روش تولید سولفات آهن
از ترکیب ضایعات آهن واسید سولفوریک رقیق شده وبعد از ۱۰ ساعت واکنش نهایتا مایع سیاه رنگی که ترکیب روغن وکربن موجود در آهن میباشد بوجود میآید که پس از فیلتر کردن وخنک سازی مایع موجود. کریستالهای آهن تولید خواهد شد.
این کریستال دارای ۷ مولکول آب خواهند بود که پس از سانتریفوژ کردن قابل بسته بندی برای صنایعی همچون کشاورزی ،صنایع روی ونیز تسویه آب وفاضلاب میباشد. درمرحله بعدی وپس از خشک کردن آن که میتوان در افتاب ویا با استفاده از خشک کن های روتاری درایر میباشد ۳ مولکول آب خود را از دست داده و تبدیل به پودر سفید رنگ خواهد شد که عمده مصرف آن برای صنایع مکملهای دام و طیور و نیز کشاورزی میباشد.
نوع سوم آن که توسط دستگاههای اسپری درایر تولید میگردد قبل از اینکه کریستال تشکیل گردد مایه را حرارت میدهند تا اب موجود را از آن بگیرند وتبدیل به مونو هیدرات یعنی تک آبه میشود که عمده مصرف آن جهت صادرات به کشورهای اروپایی وهمچنین دام وطیور میباشد
نگهداری
از انجا که کریستالها ذاتا جاذب والرطوبت هستند در صورتی که رطوبت آنها از محیط بیشتر باشد آنرا پس داده ودر غیر اینصورت آن را جذب مینمایند برای همین نگهداری آنها بسیار سخت ومشکل میباشد وحتما باید در محیط کاملابسته، خشک، دردمای بین ۱۵+تا۲۵+ درجه از آنها نگهداری نمود.
