بادام زمینی و مهمترین اصول برای کاشت ،پرورش و برداشت آن
گیاه بادام زمینی
بادام زمینی گیاهی از تیره بقولات یا لگومینوز است و حدود سه الی ۶٫۵ ماه کشت آن زمین را اشغال می کند. این گیاه دارای یک ساقه مرکزی کرکدار است که دارای انشعابات جانبی فراوانی است. طول ساقه آن بین ۳۰ تا ۸۰ سانتی متر است و ساقه های جانبی حول ساقه اصلی منشعب می شود.
بادام زمینی دارای ریشه مستقیم و اولیه است که تا عمق ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر در خاک فرو می رود. سپس ریشه های جانبی آن شروع به رشد می کند. برگ ها در بادام زمینی پنجه ای و شامل دو برگچه پوشیده از کرک است. گاهی اوقات برگچه پنجمی در انتهای یک دمبرگ طویل دیده می شود. گل ها به رنگ زرد و کوچک بوده و به صورت منفرد و یا دستجات دو الی چهارتایی در زاویه داخلی برگ ها وجود دارد.
ارقام مختلف بادام زمینی به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
۱-بوته ای یا ایستا
۲-خزنده
۳-بوته های خرنده
مطالب مرتیط:
شرایط محیطی لازم برای کاشت بادام درختی
آفات درختان بادام و روشهای مبارزه با آنها
آب و هوای مناسب برای کشت بادام زمینی
ﺑــﺎدام زﻣﻴﻨــﻲ بوﺗــﻪ ای، ﻛﻮﺗــﺎه و ﻳﻜﺴــﺎﻟﻪ از ﺧــﺎﻧﻮاده ﻧﺨﻮدﻳــﺎن است اگر در نواحی بدون یخبندان کاشته شود می‌تواند چندساله باشد. اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣﺴـﻴﺮ و ﻧﻴﻤـﻪﮔﺮﻣﺴـﻴﺮ اﺳـﺖ. ﮔﻞ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻮه دادن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ زﻣﻴﻦ ﺧﻢ میﺷـﻮد و داﻧـﻪ ﻫـﺎی ﺟﻮان را در زﻣﻴﻦ دﻓﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ اﻳﻦﮔﻴﺎه ﺑﺎدام زﻣﻴﻨـﻲ می‌گویند. ارﻗﺎم ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻨﺎﻃﻖﮔﺮﻣﺴﻴﺮی و ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﻌﺘﺪل دﻧﻴﺎ پراکنده شده‌اند.
اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻣﺨﺘﺺ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮﻣﺴﻴﺮ اﺳﺖ. در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘـﺪل و ﺧﻨـﻚ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ارﻗﺎم زودرس، ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ ﻧﻴﺰ ﻃﻮری ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﺎ ﺑﺎران‌های زودرس اواﻳﻞ ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻳﻴﺰ همزمان نشود. ﻃﻮل روز اﺛﺮ ﭼﻨـﺪانی ﺑـﺮ ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻲ ﻧﺪارد ولی ﺑﻪ ﻧﻮر آﻓﺘـﺎب نیاز ﻓﺮاوان دارد و در دﻣﺎی ﺑﺎﻻ رﺷﺪ آن ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ.
زمانی که دمای هوا به ۱۴ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد رسید و دمای خاک حدود ۱۰ درجه بود اقدام به کاشت می‌کنند. برای رشد و تولید به دما و رطوبت بالا نیاز دارد. در دماهای حدود ۲۵ درجه سه ماه طول می‌کشد و دماهای بیشتر از ۳۲ درجه را هم می‌تواند.
خاک مناسب
ﭘﻴﺶ از ﻛﺸﺖ ﺑـﺎدام زﻣﻴﻨـﻲ، آﻣـﺎده ﻧﻤﻮدن زﻣﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوری ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑﺮای ﻛﺸﺖ از داﻧﻪﻫﺎی ﭘﻮﺳﺖﻛﻨﺪه استفاده می‌کنند.ﻛﺸـﺖ ﺑـﺎدام زﻣﻴﻨـﻲ ﺑﺼـﻮرت ردﻳﻔﻲ اﺳﺖ. در pH حدود ۷.۵ تا ۸.۵ هم عملکرد خوبی دارد و در خاک‌های اسیدی با کمبود کلسیم مواجه می‌شود. به خاک غنی و سبک نیاز دارد. ﺗﻮﺳﻌﻪ آﺑﻴﺎری ﻗﻄﺮه ای در ﻛﺸﺖ ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎدام زﻣﻴﻨـﻲ از ۵ تن به ۸ ﺗﻦ در ﻫﻜﺘﺎر ﺑﺮﺳﺪ.
جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)
کود
برای تولید ۱۵۰۰ کیلوگرم محصول در هکتار به ۱۰۰ کیلوگرم ازت، ۱۸ کیلوگرم فسفر خالص، ۷۵ کیلوگرم پتاسیم و ۶۵ کیلوگرم کلسیم نیاز دارد.
ارقام مهمی که در ایران کشت می‌شوند: رانر، ویرجینیا، اسپانیش و والنسیا
نحوه کاشت بادام زمینی
ﺑﺮای اﻳﻨﻜﻪ ﻃﻮل دوره ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در ﻣﻴﻮه ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻗﺒـﻞ از ﻛﺎﺷـﺖ میوه ۴۸ ساعت در آب ﺧﻴﺴﺎﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎ آب ﺟـﺬب ﻛـند و ﺳﭙﺲ ﻣﻴﻮه ﻫﺎ ﺧﺸک ﺷـﻮﻧﺪ. ﺑـﺬور با وزن ﺳـﻨﮕﻴﻦ و ﻏﻼف ﻛﻠﻔﺖﺗﺮ، ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺑﺬرﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﻪ ﻧﺎزک ﭘﺎﻳﺪاری ﻛﻤﺘﺮی را در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺸـﻜﻲ دارﻧﺪ.
اگر از بذر استفاده می‌کنید فقط باید ۲۴ ساعت در دمای ۴۰ درجه بماند و نیازی به خیساندن وجود ندارد.
زمان و روش کشت بادام زمینی و میزان بذر
زمان کشت بسته به رقم و شرایط آب و هوایی و وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺎک ﻓﺮق میکند .در اراﺿﻲ ﭘﺴﺖ، دﻳﺮﺗﺮ و در اراﺿﻲ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ زﻣﺎن ﻛﺎﺷـﺖ زودﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎدام زﻣﻴﻨﻲ در ﻛﻠﻴﻪ ﻧﻮاﺣﻲ اﻗﻠﻴﻤﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻬﺎره ﻛﺸـﺖ ﻣـﻲﺷﻮد. ﺣﺪاﻗﻞ دﻣﺎی ﺧﺎک ﺑـﺮای ﺟﻮاﻧـﻪزنی ۱۰ درجه سانتی‌گراد است.
ﺑﺮای ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی ﻗﺎرﭼﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺬر ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﺳـﻤﻮم ﻗـﺎرچﻛـﺶ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺮزان ﺗﻴﺮام،ﻛﺎﭘﺘﺎن ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻲ می‌شود. میزان بذر در یک هکتار ۶۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم و مقدار بذر با پوست مقدار ۹۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم با فاصله بین ردیف ۴۰ تا ۵۵ سانتی‌متر و بین بوته ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر از هم می‌باشد.
آبیاری بادام زمینی
خاک این گیاه باید حاوی مواد مغذی باشد به همین دلیل باید به کود دهی آن توجه داشته باشید ترکیب مناسب کودی برای رشد این گیاه علوفه فسفر، ازت، پتاسیم و اکسید کلسیم است که موجب غنی تر شدن بستر خاک می شود.
زهکشی برای این نوع گیاه بسیار دارای اهمیت است و به همین دلیل از خاک ماسه ای برای آن استفاده می شود تا با کاشت بادام زمینی فضای کافی برای عبور آب و هوا در گیاه و ریشه آن وجود داشته باشد. زمانی که خاک این گیاه به طور کامل خشک شد باید آبیاری را مجدد انجام دهید و به دلیل وجود خاک ماسه ای این خاک خیلی زود خشک می شود و باید توجه کنید که به سرعت به گیاه آب ندهید.
نگهداری
گیاه بادام زمینی بسیار گرما دوست است و به آب و هوای گرم نیاز دارد. بهترین دما برای کاشت بادام زمینی ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است و گیاه تا دمای ۳۵ درجه را نیز تحمل میکند. همچنین لازم به ذکر است حداقل درجه حرارت خاک برای جوانه زدن بادام زمینی حدود ۱۰درجه سانتی گراد است.
در نگهداری و مراقبت از این گیاه باید توجه داشته باشید که علف های هرز باید از بین بروند و در صورت مشاهده آفات و مریضی ها باید از سموم مناسب برای گیاه استفاده نمایید.از آفات و امراض بادام زمینی می توان به کرم غوزه پنبه، پروانه کارادرینا، کرم مفتولی ریشه، زنجیره باقلا و بیماری لکه برگی بادام زمینی که به وسیله قارچی به نام سرکوسپورا ایجاد می شود، بیماری فوزادریوم، پوسیدگی پایه تخمدان وساقه اشاره کرد.
مراقبت از بادام زمینی
برای رسیدن بادام زمینی به مرحله ثمردهی باید به شکل پیوسته از آن مراقبت کرد. تا رسیدن به مرحله برداشت بادام زمینی نیاز به عمل خاکپا دارید. در انجام خاکپا شما پیرامون بادام زمینی کشت شده را شخم می زنید و زیر و رو می کنید.
این کار باعث شکستن سله اطراف بوته بادام زمینی می شود. کاشت بادام زمینی از نظر رشدی روز کوتاه است. یعنی با کم بودن ساعات آفتابی و مدت زمان روز ثمردهی را آغاز می کند. بنابراین بهتر است ساعات آفتابی کمتری داشته باشد.
خاک بادام زمینی باید به شکل دائم مرطوب و از نظر زهکشی نیز تامین باشد.
برای تناوب زمین زارعی کاشت بادام زمینی از این ترتیب استفاده کنید:
- بادام زمینی ـ ذرت خوشه ای ـ پنبه ـ آیش
- بادام زمینی ـپنبه ـ ذرت خوشه ای
کنترل آفات بادام زمینی
برای کنترل آفات بادام زمینی مانند کرم غوزه پنبه، پروانه کارادینا و زنجره باقلا به قارچ کش هایی چون مانب و زینب متوسل شوید. لکه برگی نیز از بیماری هایی است که این گیاه را تهدید می کند. برای برداشت این گیاه ابتدا بوته را از خاک بیرون آورید و منتظر خشک شدن آن بمانید. سپس دانه ها را از پوسته در آورید و تفت دهید.
زمان برداشت
وضعیت نیام و زرد شدن برگ های بادام زمینی به شکل نامحسوس خبر از فرا رسیدن زمان برداشت می دهد. در برداشت سیستماتیک، قسمت های بالای این گیاه با علف زن جدا و در ادامه با دستگاه برداشت سیب زمینی، اقدام به خروج بادام زمینی ها می کنند.
غلاف گیاه موقع رسیده شدن به رنگ آجری متمایل می شود. ضمن اینکه باید این تغییر رنگ از سمت پایه گیاه انجام شده باشد. البته وقتی برگ های بادام زمینی با تیرگی ها نمایان می شوند و می ریزند، اعلام برداشت محصول می نمایند.
