صفر تا صد پرورش ماهی در مزارع شالیزار

0

نگاهی اجمالی برپرورش ماهی در مزارع شالیزار

پرورش ماهی در مزارع شالیزار ها از همزیستی طبیعی سرچشمه گرفته است. کشف تصادفی ماهی وحشی در شالیزارها و هم زمان با آن صید بچه ماهی نورس و ماهی بالغ مردم را به فعالیت پرورش ماهی در شالیزارها تحریک نمود.

در شالیزار می توان علاوه بر تولید برنج , ماهی نیزپرورش داد. بدین ترتیب که یک پناهگاه کوچک در پایین دست مزرعه برنج احداث می شود ودر اوایل بهار بچه ماهیان را به داخل این پناهگاه می ریزیم و تا زمانیکه شالیزار آماده می شود ودر آن نشاء کاری صورت می گیرد , بچه ماهیان در آن پرورش داده می شوند وزمانیکه طول نشاء ها به حدود ۲۰ سانتی متر رسید , با برداشتن مرز بین پناهگاه وشالیزار, ماهیها به داخل شالیزار هدایت می شوند ورشد می کنند. ولی غذادهی آنها داخل پناهگاه صورت می گیرد.

پس از رسیدن برنج ودر زمان برداشت آن , ماهیها را به داخل پناهگاه هدایت کرده وپس از برداشت برنج دوباره ماهیها داخل شالیزار هدایت می شوند .رای اینکه بتوان در مزارع کشاورزی به طور همزمان اقدام به کشت ماهی وبرنج نمود, بایستی تغییراتی در مزارع اعمال کرد تا امکان کشت توام ماهی وبرنج فراهم گردد.


مکان یابی زمین فاکتوری مهم در پرورش ماهی در مزارع شالیزار

عموماً زمین هایی باید جهت کشت توام ماهی وبرنج انتخاب شود که نفوذپذیری زمین زیاد نبوده وهدررفتن آب آن زیاد نباشد , زمینهای رسی در اولویت قرار دارند , زیرا اگر درصد شن زمین زیاد باشد آب به داخل زمین نفوذ کرده وبا کمبود آب مواجه می شود ودر امر مکان یابی بایدبه نکات ذیل توجه نمود:
_ درصد رس زمین بالا باشد.
_ در طول دوره پرورش کمبود آب وجود نداشته باشد.
_ پساب مزارع مجاور وارد مزرعه کشت توام نشود.
_ شیب زمین ملایم باشد.
_ در مجاورت جاده باشد.
_ بعد از برگشت برنج، آب کافی ومطمئن برای ادامه پرورش ماهی موجود باشد.

اجرای نقشه طرح

پس از اینکه مزارع انتخاب گردیدند , اقداماتی به شرح زیر جهت تغییراتی در شالیزاروتبدیل آن به مزرعه کشت توام ماهی وبرنج باید انجام شود.

جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)

الف_ کرت بندی ودیواره سازی

یکی از مهمترین نکات در احداث مزارع کشت توام کرت بندی و دیواره سازی است , بطور متوسط کرتهای احداثی باید حدود ۱/۰ تا ۵/۰ هکتار باشد دیواره های محاط کننده مزرعه باید طوری باشد که حداقل ۵۰-۴۰ سانتی متر آب مزرعه ذخیره گردد, ارتفاع دیواره های ورودی و جانبی ۶۰-۵۰ سانتیمتر ودیواره های خروجی ۷۰ سانتیمتر در نظر گرفته می شود همچنین عرض دیواره ها حداقل باید ۴۰- ۳۵ سانتیمتر باشد تا به راحتی بتوان از روی آن تردد نمود.

ب _ احداث حوضچه

پرورش ماهی در شالیزار بدون وجود حوضچه (پناهگاه) میسر نیست , زیرا باید در زمان سمپاشی , کمبود آب وبرداشت برنج , ماهیان را به داخل حوضچه هدایت نمود, وسعت حوضچه بر حسب تراکم ماهیان مورد کشت بین ۵ تا ۱۰ درصد مساحت مزرعه است.

حوضچه باید در پایین دست مزرعه احداث شود تا ماهیان بتوانند در زمان کمبود آب براحتی به داخل حوضچه انتقال یابند , عمق مناسب حوضچه حدود ۵/۱ – ۲/۱ متر است ,برروی قسمتی از حوضچه در صورت امکان سایبانی احداث می شود تادر موقع بحرانی که ماهیان به حوضچه انتقال می یابند به علت گرم شدن آب حوضچه دراثر تابش نو خورشید تلف نشوند.

آماده سازی زمین وکشت برنج

براساس عرف منطقه و برطبق نظرات کارشناسی شخم اول را حتی الامکان در زمستان یا اسفند ماه برروی زمین اصلی انجام داده وهمزمان مرزهای داخلی مزرعه را بازسازی وترمیم می نماییم , تهیه خزانه در ابتدای فصل کشت برنج و بر اساس عرف منطقه و به طریق جوی پشته و زیر پلاستیک ازارقام انتخابی زارع انجام می گردد.

آماده سازی

_ همزمان با رشد نشاء در خزانه , در زمین اصلی شخم دوم وسوم انجام شده ودر نهایت زمین را صاف نموده تا برای نشاء کاری برنج مهیا شود.
_ قبل از نشاء کاری یک نمونه خاک تهیه وبراساس تجزیه خاک ورقم برنج انتخابی کود مورد نیاز به زمین اصلی اضافه می گردد.
_ پس از کود پاشی در زمین اصلی توسط زارع با نظر کارشناس براساس فاصله کشت ۲۰×۲۰ برای ارقام محلی و۲۵×۲۵ برای ارقام اصلاح شده نشاء کاری صورت می گیرد.
_ حتی الامکان نشاء کاری تا ۲۵ اردیبهشت به ویژه برای ارقام اصلاح شده انجام می گیرد.
_ البته با توجه به شرایط آب وهوایی هر منطقه از کشور از نظر زمانی تمام مراحل یادشده می تواند متغیر باشد.

کشت بچه ماهیان در مزرعه کشت توام

الف _ زمان : زمان رهاسازی بچه ماهی در مزرعه برنج حدود ۳۰-۲۰ روز بعد از نشاکاری است البته بعد از نشاکاری باید روزانه یک سانتیمتر آب مزرعه بالا بیاید به ۲۰ سانتیمتر که رسید اقدام به رهاسازی ماهی شود.
ب _ تراکم : تراکم بچه ماهی رهاسازی شده بستگی به وسعت حوضچه دارد. بطور متوسط می توان در هر هکتار ۱۱۰۰-۹۰۰ قطعه بچه ماهی رهاسازی نمود.

ج _ گونه: با توجه به وضعیت آب وهوایی ایران وذائقه مردم ماهی کپور مناسب ترین ماهی جهت رهاسازی در کشت توام است وبه راحتی می تواند در مقابل عوامل محدود کننده مزرعه از قبیل دما وکمبود اکسیژن مقاومت کند.
د _ ترکیب : ۷۵-۷۰ درصد ماهیان رهاسازی شده در مزرعه به ماهی کپور اختصاص داده می شود و ۳۰_ ۲۵ درصد دیگر را می توان به ماهیان آمور , فیتوفاگ وسرگنده اختصاص داد.
ه _ وزن : به علت وجود جانوران صیاد در مزرعه بهتر است وزن ماهیان بالای ۴۵-۳۰ گرم باشند( وزن ماهی آمور باید کمتر از وزن سایر گونه ها یعنی حدود ۲۵-۲۰ گرم باشد)

عملیات داشت برنج

_ عملیات داشت برنج شامل مبارزه با علفهای هرز برنج که به دو روش مبارزه شیمیایی وحداقل یکبار وجین دستی توسط زارع با نظر کارشناس انجام می شود.
_ در مدیریت آب با توجه به آماده کردن زمینه برای پرورش ماهی همزمان با رشد برنج حتی الامکان آب تا ارتفاع ۳۰-۲۰ سانتیمتر بالا آورده می شود.

مبارزه با آفات و کوددهی

_ برای مبارزه با آفات وبیماریها و سلامت ماهی وحفظ محیط زیست از مبارزه تلفیقی استفاده می شود. بطوری که جهت مبارزه با کرم ساقه خوار از زنبور تریکوگرامااستفاده می گرددودر صورتی که لازم باشد با نظر کارشناس مربوطه اقدام به مبارزه شیمیایی می شود. دراین حالت می بایست با کم کردن سطح آب مزرعه ماهیان به حوضچه هدایت شوند وپس از انجام سمپاشی وسپری شدن دوره بحرانی ماهیان مجدداً به مزرعه هدایت می گردند.
_ ۳۰ درصد کود اوره در ابتدای زمان تشکیل خوشه به زمین اضافه می گردد.
_ سایر عملیات داشت مزارع برنج با نظارت مستمر کارشناسان مربوطه توسط کشاورز انجام می شود.

مراقبت های ویژه پرورش ماهی در مزارع شالیزار

_ علفهای هرز حاشیه مزارع که معمولاً برای رشد برنج محدودیت ایجاد می کند ونیز محل تجمع جانوران موذی نظیر مار وقورباغه می باشد بایستی جمع آوری گردد.
_ در این روش حتی المقدور از غذای طبیعی مزرعه استفاده می نمایند و در صورت تمایل جهت رشد بیشتر ماهیان کپور می توان از سبوس برنج یا نیم دانه گندم استفاده نمود. میزان غذای مصرفی به ازای ۲-۱ در صدبیوماس (توده زنده) ماهی کپور استفاده می گردد.
_ در صورت تغذیه ماهی آمور از گیاه برنج در داخل حوضچه علوفه تر ریخته می شود.

سایر مراقبت ها

_ جهت رشد بهتر فیتوفاگ وسرگنده در داخل حوضچه از کود حیوانی استفاده می شود.
– همه روزه بازوهای محاط کننده مزرعه مورد بازدید قرار می گیرد تا در صورت شکستگی به وسیله گل و کیسه شن ترمیم گردند.
– ماهیانه دوبار عوامل فیزیکی وشیمیایی آب اندازه گیری شود (عواملی مانند: درجه حرارت , اکسیژن , PH, ازت, فسفر,آمونیاک ودی اکسیدکربن)
– در هر ماه دوبار ماهیان مورد زیست سنجی قرار گیرند تا از میزان رشد ونمو آنها اطلاع حاصل شود همچنین از نظر آلودگی انگلی و بیماریهای احتمالی نیز کنترل گردند.

برداشت برنج

در مرحله خمیری شدن دانه برنج سطح آب مزرعه را کاهش داده ،ماهی ها را به استخر ذخیره هدایت می نمایند. پس از رسیدن برنج براساس معمول برداشت وجمع آوری شالی در مزرعه برنج توسط کشاورز انجام می شود.

پرورش ماهی بعد از برداشت برنج

بعد از برداشت برنج می توان مجدداً ارتفاع آب را افزایش داده در این مرحله مزرعه برنج تبدیل به مزرعه پرورش ماهی خواهد شد.
مهمترین مزیت پرورش ماهی بعد از برداشت برنج این است که با غرقاب شدن ساقه های بریده شده برنج , لاروهای کرم ساقه خوار برنج و… مورد تغذیه کپور ماهیان قرار می گیرد. همچنین ماهیان کپور دانه های برنج باقیمانده در مزرعه را مورد تغذیه قرار می دهند.

صید ماهی

برحسب شرایط آب وهوایی هر منطقه , تغذیه ماهیان , در دسترس بودن آب کافی وبازار فروش زمان صید ماهی مشخص می گردد که در هر منطقه متفاوت است.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

تماس با ما ( اینجا کلیک کنید )