راهکارهای افزایش عملکرد میوه در درختان
مهمترین پارامتر‌هایی که به صورت مستقیم در افزایش عملکرد میوه باغات میوه تاثیر دارند وزن میوه، اندازه میوه وتعداد میوه هستند.
درختانی که تعداد میوه‌های زیاد، درشت‌تر و با وزن زیاد دارند، عملکرد بالایی خواهند داشت. بنابراین باید تلاش کرد که میزان این صفات را در درختان میوه بالا برد.
تعداد میوه در افزایش عملکرد میوه درختان
همانطور که در بالا اشاره شد، یکی از فاکتورهایی که بصورت مستقیم روی عملکرد درختان تاثیر دارد، تعداد میوه است. هرچقدر تعداد میوه تشکیل شده روی درخت بیشتر باشد، عملکرد بیشتری حاصل خواهد شد.
برای اینکه به این عملکرد برسیم باید عملیاتی را اجرا کنیم که طی آن تعداد گل‌های تشکیل شده و تعداد گل‌های تبدیل شده به میوه بیشتر و میزان ریزش گل و میوه کاهش یابد. یکی از موثرترین راهکارها، اجرای برنامه تغذیه‌ای فروت‌ست است.
فروت‌ست یک برنامه تغدیه‌ای است که به منظور تقویت جوانه‌های درخت برای تشکیل گل و میوه بیشتر اجرا می‌شود. البته توجه شود که این تنها بخشی از مزایای فروت‌ست است.
جوانه‌ها برای تقویت به تمامی عناصر غذایی نیاز دارند ولی برخی از عناصر از اهمیت بالایی برخوردار هستند. مهمترین عناصری که باید در برنامه غذایی فروت‌ست گنجانده شود، عناصر نیتروژن ، بور و روی است. این عناصر تاثیر بسزایی در تقویت جوانه‌ها برای افزایش تعداد گل و میوه تشکیل شده دارند.
بهترین زمان اجرای فروت‌ست، بعد از برداشت میوه و قبل از ریزش برگ‌هاست. خاطرنشان می‌سازد که این عناصر علاوه بر تعیین تعداد گل و میوه، روی ظرفیت و اندازه میوه نیز تأثیر دارند.
وزن و درشتی میوه در افزایش عملکرد میوه درختان
اندازه و سایز میوه توسط سلول‌هایی که میوه را می سازند تعیین می‌شود. اندازه هر سلول و فضای بین سلول‌ها می‌توانند در اندازه میوه نقش ایفا کنند. بزرگ شدن اندازه میوه می‌تواند از طریق افزایش تعداد سلول‌ها و یا بزرگ شدن سلول‌ها اتفاق افتد.
اغلب باغداران تلاش می‌کنند تا میوه‌های درشت تولید کرده و به بازار عرضه کنند. باغداران برای رسیدن به این هدف باید عواملی که اندازه میوه را تحت تاثیر قرار می‌دهند و اهمیت این عوامل را شناسایی و در نظر بگیرند.
فاکتورهایی که اندازه میوه را تحت تاثیر قرار می دهند عبارت‌اند از :
- عوامل ژنتیکی گیاه
- عوامل محیطی
- مدیریت‌های زراعی
عوامل ژنتیکی موثر بر اندازه میوه
یکی از عوامل موثر و مهم در اندازه میوه، ژنتیک رقم آن است. یک سیب را در نظر بگیرید اگر میوه‌ها به صورت ذاتی ظرفیت بزرگ شدن را نداشته باشند و ذاتاً کوچک باشد هر چقدر هم که کشاورز تلاش کند نمی‌تواند تاثیری بر اندازه و درشتی آن میوه داشته باشد و این میوه تا آخر دوره رشد کوچک خواهد ماند.
این امر به ژنتیک گیاه برمی‌گردد. ژنتیک می‌تواند بر تعداد سلول و اندازه آن تاثیر بگذارد.
عوامل محیطی موثر بر اندازه میوه
مهمترین عوامل محیطی موثر بر اندازه میوه عبارتند از دما و نور. در اوایل فصل رشد، شکل غالب رشد میوه از طریق تقسیم سلولی اتفاق می‌افتد و در ادامه فصل، غالب رشد میوه از طریق توسعه و یا بزرگ شدن سلول‌ها اتفاق می‌افتد.
باغداران می‌توانند در سال‌هایی که در اوایل بهار هوای گرم و آفتابی وجود دارد انتظار تولید میوه‌های درشت‌تری را نسبت به سال‌های با آب و هوای سرد و آفتابی داشته باشند.
مدیریت‌های زراعی موثر بر اندازه میوه
میزان بار روی درخت (تعداد میوه در هر درخت نسبت به اندازه درخت) یکی از مهمترین عواملی است که کشاورزان می‌توانند در آن تأثیر بگذارند. تعادل در تعداد میوه نسبت به اندازه درخت، به دیگر میوه‌ها اجازه می‌دهد که از لحاظ اندازه بزرگتر شوند، با این کار میزان مواد قندی و منابع در دسترس بیشتری بین میوه‌ها توزیع می‌شود که ارتباط مستقیمی با اندازه آنها خواهد داشت.
یکی از راه‌های ایجاد این تعادل، هرس درختان است که باید در زمان مناسبی انجام شود. از عوامل زراعی دیگری که می توانند در اندازه میوه تاثیر گذار باشند می‌توانیم گرده افشانی، تغذیه گیاه و مدیریت خاک را نام ببریم.
سایر مطالب:
تاثیر تغذیه گیاهی بر افزایش درشتی و وزن میوه
همانطور که در بالا اشاره شد، برای داشتن میوه‌های درشت باید رقم مناسبی برای کاشت انتخاب کرده و اقلیم مناسب نیز در منطقه حاکم باشد. اگر از لحاظ اقلیم و نوع رقم محدودیتی وجود نداشته باشد با تغذیه مناسب می‌توان میوه‌های با سایز بزرگ و با وزن بالا تولید کرد. میوه‌های بزرگ در نتیجه رشد زیاد حاصل شده‌اند. رشد نتیجه تقسیم سلولی و بزرگ شدن سلولی است.
- افزایش تقسیمات سلولی
یکی از مهمترین عناصری که می‌تواند روی تکثیر و تقسیم سلول تاثیر بگذارد کلسیم است این عنصر را می‌توان بعد از تشکیل میوه در طول فصل بصورت محلول‌پاشی و مصرف ریشه‌ای دراختیار گیاه قرار داد.
- افزایش بزرگ شدن سلول‌های میوه
همانطور که می دانید تولید ماده خشک و وزن در میوه‌ها در نتیجه تجمع قند‌ها و آب در داخل میوه است، بنابراین باید تلاش کرد که میزان قند‌های میوه را افزایش داده و آب کافی در اختیار درخت قرار دهیم.
کود برای درشتی میوه
یکی از مهمترین عناصری که باعث انتقال مواد قندی به سمت میوه می‌شود پتاسیم است. پتاسیم با ایجاد پتانسیل اسمزی منفی ، میوه را جاذب آب می‌کند، بنابراین درکنار مصرف این عنصر، باید آب کافی در اختیار گیاه قرار دهیم تا میوه‌ها درشت شوند.
در مراحل اولیه رشد و بعد از تشکیل میوه این عنصر می‌تواند به هر دو روش محلول‌پاشی و ریشه‌ای مصرف شود و در مراحل نهایی بهتر است به همراه آب آبیاری مصرف شود. برای این کار کودهای حاوی مقدار مناسبی از پتاسیم توصیه می‌شود.
