آفت کرم سیب (تخم­خوار سیب) Cydia Pomonella

آفت کرم سیب (تخم­خوار سیب) با نام علمی cydia pomonela از جمله آفت­‌های بسیار رایج است که علاوه بر سیب، گلابی، گردو و به را نیز درگیر می­‌کند.

آفت کرم سیب

این آفت هر ساله زیان هنگفتی به بخش کشاورزی وارد می­‌کند. خسارت وارده به وسیله این آفت مربوط به لاروهای آن بوده که از گوشت و دانه‌­های میوه تغذیه می­‌کنند و علی­رغم تلاش­‌های بسیار برای کنترل این آفت، همچنان کرم سیب در باغات به عنوان آفت کلیدی شناخته می‌­شود.

کرم سیب علاوه بر سیب میزبان های دیگری نیز دارد که به آنها حمله نموده و ایجاد خسارت می نماید، از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

•  گلابی
•  به
• زردآلو
• خرمالو
• گردو
• گوجه
•  آلو
•  آلبالو
•  بادام
•  انار

مرفولوژی کرم سیب:

کرم سیب جز حشرات با دگردیسی کامل است و سیکل زندگی آن شامل مراحل زیر می باشد:
تخم
لارو
شفیره
حشره بالغ

حشره کامل این آفت شب پره ای به طول حدود ۴ سانتی متر و عرض ۲_۱/۵ سانتی متر است. بال های جلویی حشره ذوزنقه ای شکل و به رنگ خاکستری می باشند و روی آن ها ۳ نوار موج دار قهوه ای رنگ وجود دارد. بال های عقبی حشره دارای ریشک های فراوان در اطراف خود هستند. قطعات دهانی حشره کامل از نوع مکنده و نوع پاها رونده است و تغذیه آن از شیره گیاهی و شبنم می باشد.
لاروهای حشره حدود ۲ سانتی متر طول دارند. رنگ لاروها ابتدا سفید رنگ با سر سیاه بوده اما رنگ لاروهای سن آخر سفید متمایل به زرد می باشد. لاروها از نوع اروسیفرم بوده و دارای ۳ پای سینه ای و ۱ پای کاذب می باشند.

سیکل زندگی کرم سیب

نحوه زمستان گذرانی کرم سیب:

زمستان گذرانی این آفت به صورت لارو کامل و در داخل پیله هایی به رنگ سفید و ضخیم است. این پیله ها معمولا در زیر پوستک درختان قرار دارند.

لاروهای زمستان گذران در اواخر اسفند به شفیره تبدیل می گردند. همزمان با شکوفه دهی درختان یعنی در اوایل فصل بهار لاروها به شفیره تبدیل می شوند. در پایان دوره گلدهی مرحله شفیرگی نیز به پایان رسیده و حشرات کامل ظاهر می گردند. حشرات کامل پس از ظهور شروع به تغذیه از نوش گل ها و قطرات شبنم کرده و سپس تخم گذاری می کنند. تخم گذاری حشره کامل به صورت انفرادی یا در دسته های دو تا سه تایی انجام می گردد. اندازه تخم ها بسیار کوچک بوده و رنگ آن ها شیری می باشد.

محل تخم گذاری حشرات کامل بر روی قسمت های مختلف گیاه صورت می گیرد، مانند:

 برگ های مجاور میوه و سرشاخه ها

 کاسبرگ ها

 نهنج

تخم ها در فصل بهار پس از مدت زمان ۲۰ تا ۲۵ روز تفریخ می شوند. لاروها پس از خروج از تخم تغذیه مختصری از برگ ها دارند و طی۴۸ ساعت خود را به میوه می رسانند.

لارو های نسل اول از محل اتصال دم به میوه وارد می شوند و تعدادی از آن ها روی برگ ها سرگردان بوده و میمیرند. لاروهای نسل بعدی این آفت از تمام نقاط میوه قادرند وارد میوه شوند.

تمام مرحله ی لاروی کرم سیب در داخل میوه سپری می شود.  و در حقیقت این لاروها هستند که خسارت اصلی را به میوه درختان وارد می کنند.

آن ها از پریکارب میوه تغذیه کرده و به سمت تخم میوه پیش می روند و از آن تغذیه می کنند.

پس از گذراندن مرحله لاروی در میوه، لاروهای کامل میوه را جهت شفیره شدن ترک می کنند. برخی از آن ها از شاخه ها به پایین می خزند.

برخی دیگر با میوه های نارس به زمین می افتند. برخی دیگر نیز به وسیله ی تارهای ابریشمی آویزان شده و روی سطح خاک می افتند.

این لاروها با تنیدن پیله ای سفید رنگ درون آن شفیره می شوند. گاهی ممکن است لاروها در داخل میوه تبدیل به شفیره شوند. دوران شفیرگی حدودا ۱۰ الی ۱۵ روز به طول می انجامد.

سایر مطالب :

دلایل ریزش میوه سیب و گلابی

بیماری لکه سیاه سیب

لارو کرم سیب دارای دو  نوع رفتار می باشد:

چوبخواری ( فاقد دیاپوز اجباری )

میوه‌خواری ( دارای دیاپوز اجباری )

رفتار چوبخواری:

دوران چوب خواری روی سیب و گلابی انجام می گیرد و در اوایل فصل ( نسل بهاره ) مشاهده می شود. برخی از لاروها تا آخر فصل این رفتار را ادامه می‌دهند. 

پروانه‌های خارج شده از لاروهای زمستان گذران قسمت اعظم تخم های خودرا در شکاف‌های تنه و شاخه‌ها می‌گذارند ولاروهای حاصل از آنها شروع به چوبخواری می‌نماید.

محل تغذیه، عمق پوست و ناحیه کامبیوه است. البته تعدادی از تخم ها در طول بهار روی میوه‌ها نیز گذاشته می‌شوند که لاروهای حاصل هیچگاه قادر به ادامه این شیوه زندگی نیستند.

میوه خواری:

دوران میوه خواری روی به و گردو انجام می گیرد. میوه‌خواری از اوایل تابستان آغاز می شود. در این زمان تخم ها اغلب به صورت انفرادی و گاهی ۲ تا ۶ تایی بر روی میوه ها و یا شکاف تنه درخت گذاشته می‌شود.

لاروها بیشتر از محل اتصال دم میوه به آن وارد می‌شوند، اگر خراش‌هایی در سطح میوه وجود داشته باشد از محل خراش‌ها نیز داخل می‌شوند.

معمولا یک لارو چند میوه را مورد حمله قرار می‌دهد.

روش های کنترل و مبارزه با کرم سیب

مبارزه زراعی:

پاک کردن و حذف پوسته های شکسته روی تنه درختان ( زیرا محلی مناسب برای زمستان گذرانی آفت می باشد )

 بستن مقوا چین دار یا گونی دور تنه درختان ( بسیاری از لاروها برای شفیره شدن به این نوار های پیچیده شده به دور درخت پناه می آورند )

جمع آوری و از بین بردن میوه های آلوده در طی فصل رویش

نکته: استفاده از زنبور تریکوگراما در نسل های مختلف ، روغن پاشی ، شکار انبوه آفت به وسیله تله های فرمونی و همچنین رعایت اصول باغبانی جز ارکان اصلی مبارزه تلفیقی با آفت سیب را تشکیل می دهد .

مبارزه شیمیایی:

مبارزه شیمیایی زمانی موثر است که لاروها از تخم خارج شده باشند ولی هنوز به داخل میوه نرفته باشند. از جمله سموم پر کاربرد و موثر برای مبارزه با کرم سیب می توان به موارد زیر اشاره نمود:

•  دیازینون
•  فوزالن
•  استامی پراید
•  آزینفوس متیل
•  اتریمفوس