نشانه های کمبود عنصر روی در گیاهان
کمبود عنصر روی در گیاهان ممکن است منجر به کاهش در عملکرد و کیفیت محصول شود. در حقیقت، حتی قبل از بروز علائم ظاهری، بازده حتی می تواند بیش از ۲۰٪ کاهش یابد.
حد بحرانی عنصر روی در گیاهان و انواع اشکال در کشاورزی
این ماده در زمین به شکل کانیهای اسمیت سونیت (ZnCO3) و اسفالریت (ZnS) و به میزان ۳۰۰ – ۱۰ پی پی ام در خاک و ۷۰ پی پی ام در پوسته زمین موجود میباشد مقدار این عنصر در لایه سطحی خاک کمتر از لایه های زیرین و همچنین در خاک‌های قلیایی از ۲۰ پی پی ام تجاوز نمیکند.
این عنصر در خاک به صورت محلول و تبادلی قابل جذب است.
عوامل موثر بر قابلیت جذب Zn
- فقیر بودن خاک از کانیهای حاوی این عنصر و ماده آلی
- PH قلیایی و مقدار زیاد کربنات کلسیم
- استفاده زیاد از کودهای فسفاته و ازته
- شرایط بی هوازی ، آبگرفتگی: شرایط غرقابی در خاک باعث اکسید شدن Zn در ناحیه ریزوسفر و غبر قابل دسترس شدن
- درجه حرارت پایین خاک: دمای خنک خاک در اوایل بهار می تواند جذب روی را افزایش دهد. اما وقتی دمای خاک پایین باشد ، معدنی شدن ماده آلی خاک کند می شود و در نتیجه مقدار کمتری روی در محلول خاک آزاد می شود و رشد کم ریشه همچنین در اثر دمای پایین مانع از توانایی گیاه برای یافتن منابع جدید در خاک می شود.
برای ارزیابی وضعیت این عنصر در خاک میتوان از روش لینزی (عصاره گیر DTPA) استفاده کرد در این صورت اگر مقدار Zn بر حسب پی پی ام کمتر از ۵/۰ باشد حتما در اکثر گیاهان کمبود روی بروز خواهد کرد، بین ۵/۰ تا ۱ باشد در بعضی از گیاهان کمبود ظاهر می شود ولی اگر مقدار قابل جدب در این روش بالاتر از ۱ پی پی ام و برای درختان میوه بیش از ۲ پی پی ام باشد کمبود مشاهده نمی شود.
مطالب مرتبط:
کاربرد عنصر بنتونیت در کشاورزی
عنصر روی در گیاهان
یکی از هشت ریز مغذی اساسی مورد نیاز گیاهان در مقادیر اندک که برای رشد گیاه بسیار مهم است. Zn یک ماده مغذی توصیه شده در برنامه های کود برای تولید محصولات ذرت ، ذرت شیرین و لوبیای خوراکی است. گیاهان آن را به فرم یون دو ظرفیتی (+Zn2) جذب میکنند. مقدار این عنصر در گیاهان معمولا بین ۱۰ تا 50 پی پی ام ولی در بعضی گیاهان تا بیش از ۲۰۰ پی پی ام می رود این ماده معمولا در قسمت فعال گیاه، برگها، شاخه های جوان و جوانه های برگ و گل متمرکز میشود و ازجمله درخت های که به کمبود آن بسیار حساس هستند شامل گلابی، هلو، سیب و مرکبات می باشد.
شما می توانید انواع کود را از فروشگاه های اینترنتی شاپ ثمر و آفتاب خریداری کنید.
نقش عنصر روی در گیاهان
- تقریباً ۱۰٪ از کل پروتئین های موجود در سیستم های بیولوژیکی برای عملکرد و ساختار آنها به این عنصر نیاز دارند.
- تشکیل قند و دفاع در برابر بیماری ها و عوامل استرس غیر زنده (به عنوان مثال ، خشکسالی).
- یکی از اجزای مهم آنزیم های مختلف است که وظیفه هدایت بسیاری از واکنش های متابولیکی در همه محصولات زراعی را بر عهده دارد.
- تشکیل کربوهیدرات ، پروتئین و کلروفیل در گیاهان کمبود روی به طور قابل توجهی کاهش می یابد. بنابراین گیاه برای رشد بهینه و عملکرد حداکثر به یک منبع مداوم و این عنصر نیاز دارد.
چگونگی تشخیص کمبود روی در گیاهان
کمبود روی در کشاورزی احتمالاً شایعترین کمبود ریز مغذی در محصولات زراعی در سراسر جهان است . کمبود این عنصر ممکن است منجر به کاهش در عملکرد و کیفیت محصول شود. در حقیقت، حتی قبل از بروز علائم ظاهری، بازده حتی می تواند بیش از ۲۰٪ کاهش یابد.
هزینه برای کشاورز، که با از بین رفتن تولید همراه است، به مراتب بیشتر از هزینه آزمایش خاک و بافت گیاه و استفاده از کودهای روی است. برای تشخیص این کمبود، باید خاک و گیاه آزمایش شود.
تحرک این عنصر برای گیاهان بسته به در دسترس بودن آن در خاک یا محیط در حال رشد متفاوت است. هنگامی که در دسترس بودن آن کافی باشد، به راحتی از برگهای مسن تر به جوان تر جابجا می شود، در حالی که در صورت کمبود روی ، حرکت آن از برگهای مسن به جوانتر به تاخیر می افتد. بنابراین ، کمبود ابتدا در برگهای میانی ظاهر می شود.
- علائم کمبود در درختان میوه باعث زردی برگها و شاخه های جوان باریک و برگهای انتهایی رنگی روشن دارند
- شاخه ها حالتی مشعلی و لخت پیدا میکنند بخصوص در درخت هلو
- برگ ها در درخت مرکبات کشیده و حالت ابلقی و میوه ها پوست کلفت و ضخیم میشوند.
- خسارت عمده کمبود این ماده ریختن میوه های درختان هسته دار در طول تکامل میباشد
سمیت روی در گیاهان
بیشر محصولات زراعی سطح بالای Zn در بافت خود را تحمل می کنند و هیچ گونه علائمی قابل مشاهده ندارند. غلات نسبت به سمیت حساس هستند. علائم سمیت معمولی به شکل کلروز و کاهش رنگ سبز در برگها است.
انواع کودهای روی در کشاورزی مقدار و روش مصرف آنها
پس از مشخص شدن کمبود ، رایج ترین منابع کودی شامل: کلاته های روی (حاوی تقریباً ۱۴٪) ، سولفات روی (36-35٪) و اکسیدروی (۷۰-۸۰٪) ، کودهای آلی از جمله کود مرغی است ، که در آن سولفات روی رایج ترین منبع است.
این منبع معمولاً برای تأمین مقدار مورد نیاز روی در هنگام استفاده از کودهای شیمیایی استفاده می شود. این ماده می‌تواند قبل از کاشت پخش و ترکیب شود ، یا در کود استارتر استفاده شود. این ترکیب با سایر مواد کودهای خشک به خوبی مخلوط می شود. مقدار مصرف این کود ۲۰۰ تا ۴۰۰ گرم برای هر درخت و ۲۰ تا ۴۰ کیلو در هکتار برای کشت خطی و ۵/۱ برابر آن برای کشت دست پاش استفاده میشود.
همچنین میتوان از محلول خنثی نشده سولفات روی به نسبت ۵ در هزار و یا محلول خنثی شده به میزان ۱۰ الی ۱۵ در هزار بر روی درخت پاشید. چند بار محلول پاشی در سال و یک بار قبل از باز شدن جوانه ها تاثیر مهمی در پیشگیری کمبود این عنصر دارد.
در هنگام استفاده از کودهای مایع می توان از یک کمپلکس روی-آمونیاک (۱۰٪ روی) برای تأمین روی استفاده کرد. این ماده به راحتی با سایر کودهای مایع مخلوط می شود.
استفاده از کود مرغی می تواند مقدار قابل توجهی را به خاک اضافه کند. از آنجا که محتوای Znدر کود متغیر است، پیشنهاد می شود که منابع کودهای آلی را قبل از استفاده، از نظر میزان Zn مورد آزمایش قرار دهید.
معمولا از این عنصر همراه با کود کامل NPK جهت غنی کردن آنها استفاده می شود.
