صفر تا صد پرورش میگو در ایران
پرورش میگو در ایران در حال حاضر در استانهای بوشهر، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و طی یکی دو سال اخیر در استان گلستان انجام می شود.
پرورش میگو
میگو در استخرهای خاکی پرورش داده می شود ابتدا آب در یا را به وسیله احداث کانال به ساحل می آورند و در کنار آن استخرهایی به گنجایش حداقل یک هکتار می سازند و به وسیله پمپ آن را آبگیری می کنند این استخرها دارای یک دهانه برای ورود آب و یک دهانه یا دریچه هم برای خروج آب دارند و دارای دیواره خاکی است که می تواند با ارتفاع حدود ۲ متر آب را در خود نگه داری نماید بنابراین یک استخر پرورش میگو حدود ۲۰۰۰۰ مترمکعب آب دارد.
مقدمات پرورش میگو
آماده سازی استخر
پرورش دهنده میگو قبل از اینکه در استخر خود میگو بریزد باید آن را ابتدا آهک زنی کند تا موجودات آلوده کننده از سطح استخراز بین بروند و استخر ضدعفونی شود و بعد از آنجام این عمل استخر را آب گیری کرده و برای اینکه آب استخر را تقویت و غنی سازی نماید از کود شیمیایی و کود مرغی استفاده می کند.
تا مواد مغذی و موجودات ریزی که فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون نام دارند و میگو آن را می خورد در انجا تولید شود معمولا در هر استخر حدود ۱۰۰کیلو کود استفاده می شود و اگر در طول دوره پرورش مشاهده کند که استخر نیاز به کود دارد باز هم می تواند از کود استفاده کند پس از اینکه حدود ۱۰ روزاز زمان کود دهی گذشت و آب استخر به رنگ قهوه ای در آمد استخر برای ورود و ذخیره سازی بچه میگو آماده است.
تهییه بچه میگو
پرورش دهنده یا مزرعه دار به مرکز تکثیر لارو مراجعه می کند و بچه میگوی مورد نیاز خودرا که از قبل سفارش داده است خریداری می کند و به مزرعه منتقل می کند قبل از اینکه میگوها وارد استخرشوند باید میگوها با شوری و دمای استخر که میحط جدیدی برای آن محسوب می شود عادت کند.
برای این کار حدود یک ساعت و با آرامی میگوها را در همان کیسه های پلاستیکی که از مرکز تکثیرآورده شده است درون آب استخر قرار داده و کم کم ازآب استخر به آن اضافه می کنند تا میگو به محیط جدید عادت کند در غیر این صورت میگوها دچار تلفات می شوند پس از عمل عادت پذیری میگوها را به آرامی درون آب استخر رها می کنند وکارذخیره سازی خاتمه می یابد.
هوا دهی به استخرها
در هر استخربدون استفاده از دستگاهای هواده بین ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار بچه میگو رها می کنند و در صورت استفاده از هواده میزان ذخیره سازی تا دو برابر این مقدار نیز امکان پذیر است میگوها در زمانی که در استخر رها سازی می شوند کمتر از یک گرم وزن دارند و پس دوره پرورش که حدود ۴ تا ۵ ماه طول می کشد وزن آنها به ۱۵ تا ۲۰ گرم می رسد و از هر استخر حداقل حدود ۲۰۰۰کیلوگرم میگو برداشت می شود.
کارشناسان در طول مدت پرورش مراقبت لازم بعمل می آورند تا میگوها به خوبی رشد کنند باید هروز به آنها غذا بدهند و اکسیژن و شوری و دما و پ هاش (PH) را اندازه گیری نمایند.
برای اکسیژن رسانی به استخرها دستگاهی به نام هواده در استخر نصب می شود این دستگاه که دارای پره یا پروانه است که به چرخش در آمده و سطح آب بهم میزند و باعث می شود که اکسیژن موجود در هوا با آب استخر ترکیب شده و وارد آب استخر گردد هوادهی معمولا در اواخر شب و اوایل صبح که مقدار اکسیژن موجود در آب استخر کاهش می یابد انجام می شود در هر استخر تعداد ۴ تا ۶ دستگاه هواده نصب می شود.
انواع روشهای پرورش میگو در ایران
اصولا در مدیریت استخر میگوی آب شیرین دو روش پرورش بسیار رایج وجود دارد:
- پرورش دسته‌ای: که امکان می‌دهد جانوران تا اندازه بازاری متوسط یا تا هنگام تخلیه استخر به دلایل دیگر (مثلا کمبود آب ، پایین بودن درجه حرارت) رشد کنند، و سپس تمام محصول برداشت می‌شود.
- پرورش مداوم: به این ترتیب که معمولا یکبار در سال با تراکمی بسیار بیشتر از پرورش دسته‌ای به میگودار کردن استخر می‌پردازند و معمولا پس از ۷ – ۵ ماه بسته به میزان رشد (درجه حرارت) و اندازه قابل فروش محلی ، جانوران با اندازه بازاری بوسیله پره در فواصل زمانی منظم دست‌چین میشوند. استخرها را معمولا به طور کامل هر ماه یکبار و یا نصف استخر را ماهی دو بار برای جلوگیری از گل آلودگی تمام استخر پره کشی میکنند.
نوع تغذیه در پرورش میگو در ایران
کشت تجارتی موفق میگوی آب شیرین به غذای مکمل نیاز دارد. نوع این غذا بسیار متنوع است و مواد زیر را دربر دارد: مواد خام جانوری یا گیاهی ، مخلوطهای غذایی تهیه شده در کنار استخر و غذاهای ترکیبی. در بعضی جاها نیز از برنـج و محـصولات فـرعـی بـرنـج به صـورت مـخلوط با غذاهای دیگر استفاده می‌شود.
مقدار تغذیه میگو
تـوصـیه کلی برای مقدار تغذیه روزانه وجود ندارد زیرا این مقدار بستگی به اندازه و تعداد میگوها در استخر ، کیفیت آب و خاصیت غذا دارد. بهترین رهنمود برای مجریان استخر ، تغذیه تا حد تقاضا است. غذا بطور معمول در اطراف محیط استخر در محلهای کم عمق که منطقه خوبی برای تغذیه است پخش می‌شود. در بعضی از مواقع غذا به منطقه تغذیه در چند متری کناره محدود می‌گردد.
در هر دو مورد مجری استخر می‌تواند ببیند چه مقدار غذا مصرف شده است. اگر هیچ غذایی در روز بعد باقی نماند، مقدار غذا باید افزایش یابد. اگر مقدار زیادی غذا بماند، مقدار آن را باید کاهش داد و یا حتی به مدت یک روز قطع کرد. مقدار اولیه غذای پیشنهادی با استفاده از جیره خشک ، همچون غذای ترکیبی جوجه در یک استخر دارای ۵ عدد در متر مربع باید در حدود ۶/۲۵ Kg/ha در روز باشد.
تکثیر میگو
امروزه به صورت مصنوعی میگو را تکثیر می کنند و در استخرهای خاکی میگو پرورش داده می شود. برای تکثیر میگو به میگوی مولد یا میگوی مادر که بتواند تخم تولید کند نیاز است برای این کار صیادان و کارشناسان به دریا می روند و با استفاده از تور صید میگو و به وسیله لنج میگوی مادر یا مولد صید می کنند.
کارشناسان تشخیص می دهند که کدام میگو دارای تخم است و آن را انتخاب کرده و به محلی که به آن مرکز تکثیر میگو می گویند انتقال میدهند مرکز تکثیر مکانی است که تعداد زیادی کارشناس و کارگر در آنجا مشغول به کار هستند و شامل ساختمانی سالن مانند است که در آن حوضچه های بتونی زیادی با حجم حدود ۱۰ متر مکعب ساخته شده است.
ابتدا میگوی مادر راکه از دریا صید کرده اند برای مدتی به حال خود رها می کنند تا به محیط جدید عادت کند و سپس شوری آب و دمای آنرا تنظیم تا میگو دچار استرس نشود بعد از این عمل میگو ها را با محلول رقیق شده فرمالین شتشو می دهند تا از هرگونه آلودگی پاک شود.
انتقال میگو به مخزن های تخم ریزی
بعد از انجام این عملیات میگو برای انتقال به مخزن های تخم ریزی آماده است آنها را به این مخازن که حدود ۳۰۰ لیتر گنجایش دارد منتقل میکنند. با توجه به اینکه میگو در کف دریا زندگی می کند و دوست دارد در محیط آرام و تاریک باشد برای به وجود آوردن شرایط لازم مخازن را با پلاستیک های ضخیم و تیره می پوشانند و از ایجاد سر و صدا خودداری نموده و میگو را در حالیکه آب آن هوا دهی می شود به حال خود رها می سازند.
معمولا میگوها ی ماده تحت این شرایط از حدود ساعت ۱۰ شب به طورطبیعی تخم ریزی می کنند وهر میگو بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تخم می ریزد.
صبح روز بعد کارشناسان میگو های تخم ریزی کرده را از مخزن تخم ریزی خارج کرده و در زیر میکروسکوپ اقدام به شمارش تخم ها و بررسی کیفی آنها می کنند و تخم های سالم را جدا سازی نموده و به مخازن پرورش منتقل می کنند تخم ها با چشم غیر مسلح به خوبی قابل رویت نیست و کلاً میگوها در این مرحله میکروسکوپی هستند.
حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت بعد نوزادان میگو که هیچ شباهتی به میگوی بزرگ ندارند از تخم خارج میشوند که در این مرحله به آنها ناپلی می گویند نوزدان باید مرتباً عمل دگردیسی را انجام دهند تا پس ازگذشت چندین روز که حدود ۱۶روز طول می کشد شکل ظاهری والدین خود را پیدا کنند.
مطالب مرتبط:
نکاتی بسیار مهم در شرایط پرورش ماهیان خاویار
ماهی گرمابی خامه ماهی و چگونگی پرورش آن
بررسی نحوه صید در پرورش میگو در ایران
پس از آنکه حدود ۴ تا ۵ ماه از زمان پرورش میگو در استخر گذشت با باز کردن دریچه خروجی و قراردادن تور برداشت در مقابل دریچه خروجی میگوها راکم کم صید میکنند و بلافاصله آن را در آب یخ خیلی سرد قرار میدهند و برای اینکه میگوها تازه بمانند و رنگ آنها تیره و سیاه نشود میگو ها با ماده متا بی سولفیت سدیم شستشو می دهند و سپس در جعبه های مخصوص همراه با یخ قرار داده و به وسلیه کامیون سردخانه دار به کارخانه های عمل آوری و بسته بندی منقل می کنند.
در آنجا دوباره میگو ها را شتسشو داده و در دستگاه های مخصوص سایزبندی میگوها را در انداره های مختلف جدا سازی کرده و در جعبه های مقوایی مخصوص قرار داده و برای انجماد به سردخانه منتقل می کنند بعد ازین عمل میگو برای فروش آماده است که آن را در بازار داخل کشور به فروش می رسانند یا آنکه به کشورهای خارجی صادر می کنند.
بررسی عملیات پس از برداشت و صید میگو از استخر
اغلب میگوهای آب شیرین ، در نزدیکی محل پرورش در یخ یا زنده فروخته میشوند. میگوها را نیز می‌توان در تانکهای حمل هوادار به مشتریان عرضه کرد. میگوهای آب شیرین خصوصا در معرض صدمات آنزیمی پس از برداشت و مرگ هستند و بعضی پرورش دهندگان میگوها را در آب یخ فرو میکنند و آنها را در آب ۶۵ درجه سانتیگراد به مدت ۲۰ – ۱۵ ثانیه نگه می‌دارند تا سفید شوند و سپس آنها را در یخ به فروشگاه حمل میکنند.
