چگونه می توان از سیاه شدن مغز گردو جلوگیری نمود؟
سیاه شدن مغز گردو از آن دسته عارضه هایی است که که کابوس هر باغداری محسوب می شود و در واقع حاصل دسترنج او را یکجا به باد می دهد.اما قبل از پرداختن به این عارضه با ذکر مقدمه ای کوتاه به موضوع پرداخته می شود.
سیاه شدن مغز گردو
میوه گردو جزء خشکبارها بوده و پوسته به صورت دو قسمتی مغز را پوشش می دهد و مغز گردو توسط پوسته حاوی آنتی اکسیدان ها پوشانده شده است. آنتی اکسیدان های موجود در این پوشش موجب جلوگیری از سیاه شدن مغز غنی از چربی گردو می شوند.
معضل بزرگی که کیفیت گردو را تهدید می کند و باعث صدمه و خسارت به گردو می گردد سیاه شدن مغزه گردو می باشد که در ذیل به عوامل آن و راه های مقابل با سیاه شدن مغز گردو می پردازیم:
علل سیاه شدن مغز گردو:
– بیماری بلایت گردو
– عوامل ژنتیکی و نوع رقم انتخابی
– عوامل محیطی (دما، آب و هوا، رطوبت و نور)
– زمان برداشت و روش برداشت
– تغذیه و کوددهی
– نحوه خشک کردن گردو و مدت زمان انبار داری
بیماری بلایت گردو
زمانی که میوه گردو به اندازه نخود است علائم آلودگی به صورت لکه سیاهی در گلگاه و فرورفتگی و شکاف ها و در صورت مساعد بودن شرایط جوی، لکه روی میوه توسعه یافته و به مغز گردو نفوذ می کند. مغز گردو در اثر آلودگی سیاه، چروکیده و لزج می شود.
مناسب ترین درجه برای توسعه بیماری بین ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتی گراد است. وجود بارندگی و رطوبت در بهار نقش مهمی در توسعه بیماری دارد.
برای کنترل بیماری می توان از سموم مسی استفاده نمود. سمپاشی در دو مرحله توصیه می شود. نوبت اول قبل از باز شدن جوانه ها به نسبت چهار در هزار و نوبت دوم پس از مرحله گلدهی به نسبت سه در هزار می باشد. شاخ و برگ بعضی از ارقام گردو نسبت به سموم مسی حساس بوده و ممکن است سوختگی در آن خا ایجاد شود.
عوامل ژنتیکی و نوع رقم انتخابی
در ارقام زودرس فرایند رسیدن میوه با هوای گرم اواسط تابستان همزمان است در اینصورت مغزها تیره و از کیفیت آن ها کاسته می شود. با شناسایی ارقام دیررس و مرغوب و پرورش این ارقام می توان از مسئله تیرگی مغز گردو تا حدودی جلوگیری کرد.
عوامل محیطی
تابستان های گرم و درجه حرارت های بالای ۳۸ درجه سانتی گراد در طی دوره سفت شدن مغز گردو، باعث تیره شدن آن می گردد. برای دستیابی به گردوهایی با مغز پر و میزان چربی بالا، درجه حرارت های ۲۷ تا ۳۳ درجه سانتی گراد در طول چندین هفته قبل از برداشت ضروری می باشد. دمای بالا موجب آفتاب سوختگی، مغز سیاه و مغز با لکه های سیاه و یا حتی جلوگیری از توسعه کامل مغز می گردد. هنگامی که در طی فصل رشد دما به طور نامعمول سرد باشد، پوست نازک و حفره حفره می شود. همچنین باعث چروک شدن مغز گردو می گردد.
در زمان بلوغ میوه های گردو یا کمی بعد از آن، محلول پاشی با اتیلن موجب تسریع ترک خوردن پوست سبز و جدا شدن آن می گردد و تأخیر در پوست زدایی موجب تأخیر و سیاه شدن مغز گردو می گردد. در این شرایط برداشت در ۴ تا ۷ روز بسته به فصل و رقم امکان پذیر شده و مغز گردو سفید تر می شود.
تغذیه و کوددهی
تغذیه با عناصر کم مصرف به فرم کلات و یا سولفات روی و آهن در افزایش کیفیت مغز گردو مؤثر می باشد. عناصر کم مصرف در تولید نات ها بسیار مهم می باشند و از بین عناصر میکرو کاربرد روی از اهمیت ویژه برخوردار است.
در زمان حداکثر نیاز تغذیه ای گردو (رشد سریع رویشی و توسعه میوه ها در اردیبهشت و خرداد) کوددهی و آبیاری بسته به نیاز گیاه برای به حداکثر رساندن اندازه و تسریع در بلوغ میوه ضروری می باشد.
داشتن ریشه های عمیق، در صورت عدم وجود لایه نفوذ ناپذیر، امکان آبیاری غرقابی درخت گردو را فراهم می آورد. زهکش مناسب برای درخت گردو بسیار مهم می باشد و گردو در برابر کاهش اکسیژن خاک بسیار حساس می باشد.
زمان برداشت و روش برداشت
برداشت مکانیزه و انتخاب برداشت صحیح که در حداقل زمان انجام گیرد، اهمیت دارد. در برداشت مکانیزه استفاده از ماشین پوست گیر بسیار الزامی است. استفاده از اتفون مایع به میزان ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پی پی ام برای هر درخت در جدا کردن پوست سبز گردو مؤثر می باشد. اتفون با تسریع در رسیدن پوست سبز گردو سبب سهولت جدا شدن آن از روی پوست سخت گردیده، درنتیجه برداشت گردو را هنگامی که کیفیت مغز حداکثر است امکان پذیر می سازد.
مطالب مرتبط:
بیماری آنتراکنوز گردو و نحوه مبارزه با آن
تغذیه و کود دهی درختان گردو
کنه گال زگیلی درخت گردو
گردوی ایرانی می بایستی تا آنجا که امکان داشته باشد در زمان بلوغ فیزیولوژیکی، به سرعت برداشت، پوست زدایی و خشک شود. تأخیر در برداشت و خشک کردن موجب سیاه شدن مغز و رشد کپک شده که مغز گردو را نابود می کند. در صورت آبیاری منظم ، پوست سبز به طور یکنواخت در زمان بلوغ متورم و ترک می خورد و شرایط ایده آلی برای برداشت به وجود می آورد. اما در صورتی که درختان آب آبیاری به اندازه کافی دریافت نکرده باشند این یکنواختی، تورم و ترک خوردن کاهش می یابد.
نحوه خشک کردن گردو و مدت زمان انبارداری آن
بعد از چیدن گردو باید پوست آن را کنده و محصول را در سایه و در جای خشک پهن کرد. محل خشک کردن باید طوری باشد که هوا در آن جریان داشته باشد تا محصول به طور کامل خشک شود. اگر آفتاب شدید باشد، موجب سیاه شدن مغز گردو و عدم بازار پسندی آن می شود.
استفاده از انواع دستگاه های خشک کن به جای خشک کردن سنتی گردو که باعث آفتاب سوختگی و اکسید شدن فنل های مغز و در نتیجه تیره شدن آن می شود توصیه می گردد.
از انبارداری طولانی مدت نیز باید پرهیز نمود. بهترین دما برای افزایش عمر انباری گردو ۳- تا ۰ درجه سانتی گراد همراه با رطوبت پایین می باشد.
